Δημιουργική σκέψη και Επίλυση προβλημάτων στην εκπαίδευση, την εργασία, την οικογένεια: Θεωρία και Εφαρμογές

Λουτριανάκη Βάλια
Η Βάλια Λουτριανάκη είναι κλασική φιλόλογος (DEA, Paris IV-Sorbonne) και υποψήφια διδάκτορας του Τομέα Παιδαγωγικής με πεδίο έρευνας τη «Ρητορική ως μέθοδο και ως αντικείμενο διδασκαλίας στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση». Το 2010-11 διεξήγαγε, σε 8 σχολεία της Αθήνας και σε δείγμα 160 μαθητών, έρευνα σχεδιασμού (design research) εγκεκριμένη από το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο με βάση το καινοτόμο πρόγραμμα «Τεισίας» για την καλλιέργεια του προφορικού λόγου και της δημιουργικής σκέψης. Από το 2001 διδάσκει στο Αρσάκειο Ψυχικού και στους ομίλους ρητορικής τέχνης και δημιουργικής σκέψης των Αρσακείων Ψυχικού. Έχει σχεδιάσει πρόγραμμα Αγωγής Προφορικού Λόγου, ως μέρος του αναλυτικού προγράμματος της Νεοελληνικής Γλώσσας (Α΄-Β΄-Γ΄ Γυμνασίου), και το πρόγραμμα «Παιχνίδια Λόγου και Σκέψης» για μαθητές Δημοτικού. Το 2011 επελέγη από το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο ως επιμορφώτρια για τα νέα Προγράμματα Σπουδών του «Νέου Σχολείου» σε πιλοτικά Γυμνάσια και πραγματοποίησε επιμορφώσεις στην πρώτη φάση εφαρμογής. Είναι μέλος της συγγραφικής ομάδας των νέων εγχειριδίων Αρχαίων Ελληνικών από το Πρωτότυπο για την Α΄, Β΄, Γ΄, Γυμνασίου. Έχει συμμετάσχει, για πέντε έτη, στην ομάδα σύνταξης λεξικών της Νέας Ελληνικής του καθ. Γ. Μπαμπινιώτη. Έχει εκδώσει κριτικές αναλύσεις της Ελένης, της Οδύσσειας και της Ιλιάδας. Είναι υπεύθυνη και κύρια συγγραφέας της σειράς εγχειριδίων μεθοδολογίας «Δίδαξέ το αλλιώς» (υπό έκδοση από τις ηλεκτρονικές εκδόσεις IKID). Έχει παρουσιάσει 54 ομιλίες και βιωματικά εργαστήρια για τη ρητορική και τη δημιουργική σκέψη σε επιστημονικά συνέδρια και ως προσκεκλημένη σχολικών συμβούλων, συνδέσμων φιλολόγων, Γραφείων Πολιτιστικών Θεμάτων, του προγράμματος «Διάπολις» (Α.Π.Θ.), του Γραφείου Διασύνδεσης του Πανεπιστημίου Αθηνών και άλλων φορέων.

Το εργαστήριο απευθύνεται σε Νηπιαγωγούς, Δασκάλους, Καθηγητές Μέσης Εκπαίδευσης (κάθε ειδικότητας, καθώς και υπεύθυνους καινοτόμων προγραμμάτων και Project), Ειδικούς Παιδαγωγούς, Ψυχολόγους, εμψυχωτές ομάδων, φοιτητές, σπουδαστές, γονείς.

Σκοπός του βιωματικού εργαστηρίου είναι η παρουσίαση μεθόδων και τεχνικών για την καλλιέργεια και αξιοποίηση της δημιουργικής σκέψης σε επαγγελματικό επίπεδο αλλά και στην καθημερινότητα. Οι συμμετέχοντες θα έρθουν σε επαφή με τη βασική θεωρία, την αξιολόγηση και ποικίλες παραμέτρους της δημιουργικότητας και θα διερευνήσουν, μέσα από ατομικές και ομαδικές δραστηριότητες, τις δυνατότητες που διαθέτουν να είναι ευέλικτοι, πρωτότυποι, προσαρμοστικοί.
Πιο συγκεκριμένα, αρχικά θα παρουσιαστούν και θα εφαρμοστούν τεχνικές παραγωγής ιδεών που αποσκοπούν στο τρίπτυχο της δημιουργικής σκέψης: «Πολλές, καλές και πρωτότυπες ιδέες». Στη συνέχεια θα αναλυθούν διάφορα μοντέλα δημιουργικής επίλυσης προβλήματος και θα γίνουν δειγματικές εφαρμογές σε κρίσιμες καταστάσεις, που πιθανόν να προτείνουν και οι ίδιοι οι συμμετέχοντες, με στόχο την ανάπτυξη εμπιστοσύνης στις δυνάμεις που διαθέτει κάθε άτομο και που πιθανόν δεν τις αξιοποιεί. Έμφαση θα δοθεί και στη δημιουργική επίλυση συγκρούσεων, που αφορά στην αποτελεσματική διαχείριση προβλήματος στο πλαίσιο των διαπροσωπικών σχέσεων.
Το εργαστήριο είναι βιωματικό και με αυτή τη μέθοδο η θεωρία προκύπτει μέσα από τις ποικίλες εφαρμογές. Ενδεικτικά, οι διδακτικές τεχνικές περιλαμβάνουν: παρουσίαση εποπτικού υλικού, ασκήσεις για ομάδες (γνωριμίας, επικοινωνίας, συνεργασίας), παιχνίδι ρόλων, θεατρικές τεχνικές, δράμα, εικαστική δημιουργία, ρητορικά αγωνίσματα και debate. Οι δραστηριότητες θα καθοριστούν από τη σύνθεση και τα ενδιαφέροντα της ομάδας των συμμετεχόντων. Προτείνεται οι εκπαιδευτικοί να έχουν μαζί τους ένα σχολικό εγχειρίδιο, για να εργαστούν επάνω σε ενότητες που τους ενδιαφέρουν.

Αναλυτικό Πρόγραμμα

10.00 – 10.30: Προσέλευση

10.30 - 12.30: Α’ ΕΝΟΤΗΤΑ:
- Συγκλίνουσα και αποκλίνουσα σκέψη: η σημασία της συνύπαρξης
- Τα χαρακτηριστικά των δημιουργικών ατόμων ως κίνητρα βελτίωσης
- Τα εμπόδια της δημιουργικής σκέψης: ο ρόλος του σχολείου και της οικογένειας
- Η αξιολόγηση της δημιουργικότητας
- Τεχνικές παραγωγής ιδεών: Αντίστροφος κατιδεασμός, Οι 4 πράξεις, Τυχαίο ερέθισμα, Ερωτήσεις SCAMPER, Τα 6 σκεπτόμενα καπέλα του Ed. de Bono
- Δραστηριότητες και παιχνίδια λόγου και σκέψης για το μάθημα και το δημιουργικό ελεύθερο χρόνο

12.30 – 13.00: Διάλειμμα

13.00 – 15.00: Β’ ΕΝΟΤΗΤΑ:
- Μοντέλα δημιουργικής επίλυσης προβλήματος: η επιλογή εκείνου που αρμόζει σε κάθε κατάσταση
- Η έννοια της ανάδρασης – το λάθος και η αποτυχία ως πηγή δημιουργικότητας
- Η μέθοδος ΙΙΙ στη δημιουργική επίλυση συγκρούσεων (μοντέλο Gordon)
- Δραστηριότητες και εφαρμογές για το σχολείο (στο μάθημα, στα σχέδια εργασίας, στα πολιτιστικά προγράμματα, στην Αγωγή Υγείας, στη Περιβαλλοντική Εκπαίδευση) και την καθημερινότητα (εργασιακός χώρος, οικογένεια).

15.00 -15.30: Ερωτήσεις – Απαντήσεις – Συζήτηση.

15.30 Λήξη - Παραλαβή βεβαιώσεων

Παροχές
Σε όλους τους συμμετέχοντες παρέχεται:
- Βεβαίωση παρακολούθησης
- Σχετικό επιστημονικό υλικό σε ψηφιακή μορφή.
- Φάκελος συνέδρου
Μπλοκ σημειώσεων
- Στυλό

Ειδικές τιμές για φοιτητές και ανέργους