Σκέψου. Νιώσε. Γράψε: Όταν η φιλοσοφία συναντά τη λογοτεχνία. ‘Όταν μια ιστορία γίνεται σκέψη και μια σκέψη γίνεται ιστορία
Λίγα λόγια για το μάθημα:
Μπορεί μια φιλοσοφική έννοια να εκφραστεί λογοτεχνικά; Μπορεί ένα υπαρξιακό ερώτημα να γίνει ποίημα, αφήγηση, θεατρικό; Το σεμινάριο αυτό είναι μια πρόσκληση να ανακαλύψουμε πώς ο φιλοσοφικός στοχασμός και η λογοτεχνική έκφραση συνομιλούν — συχνά με τρόπους απρόσμενους, συγκινητικούς ή και αποκαλυπτικούς. Πώς μια σκέψη μπορεί να μεταμορφωθεί σε εικόνα, πώς μια απορία, ένας προβληματισμός μπορεί να πάρει μορφή ιστορίας.
Στο σεμινάριο αυτό, δεν αναζητούμε «σωστές» απαντήσεις, αλλά τρόπους να σκεφτούμε, να νιώσουμε και να γράψουμε. Διαβάζουμε αποσπάσματα από φιλοσοφικά και λογοτεχνικά έργα (Κίρκεγκωρ, Νίτσε, Καμύ, Σαρτρ, Μερλώ-Ποντύ κ.ά.), συζητάμε και δοκιμάζουμε να δώσουμε στις ιδέες λογοτεχνική μορφή. (αφήγηση, μονόλογο, δοκίμιο, ποίημα...)
Χωρίς ακαδημαϊκές απαιτήσεις και προηγούμενη φιλοσοφική γνώση, με ανοιχτότητα, περιέργεια και διάθεση για ανακάλυψη, προσεγγίζουμε τη γραφή ως χώρο όπου η σκέψη γίνεται εμπειρία και η εμπειρία αποκτά νόημα.
Αν σου αρέσει να διαβάζεις, να σκέφτεσαι και να γράφεις —ακόμα και αν απλώς αναρωτιέσαι για τα πράγματα— αυτό το σεμινάριο είναι για σένα. Είναι ένα εργαστήριο για όσους αγαπούν τις λέξεις και τις ερωτήσεις. Για όσους πιστεύουν πως η φιλοσοφία δεν είναι μόνο θεωρία και η λογοτεχνία δεν είναι απλώς μια ιστορία.
Βασικές ενότητες του σεμιναρίου είναι οι παρακάτω:
-
Εισαγωγή: Τι σημαίνει «φιλοσοφία και λογοτεχνία»; – Ορίζοντας τη συνάντηση στοχασμού και δημιουργικότητας
-
‘’Το Ανοίκειο ως εργαλείο αισθητικής πρόσληψης’’– Όταν η αφήγηση διαταράσσει τη βεβαιότητα – Freud, Kafka, Camus
-
‘’ Yπαρξιακή αγωνία’’: Ημερολόγιο, επιστολή, εξομολόγηση - Η γραφή έναντι του ερωτήματος: «Ποιος είμαι… που πηγαίνω;» – Kierkegaard, Barthes
-
‘’Το εγώ ως πρόβλημα’’: Η γραφή ως μέσο αναζήτησης, έκφρασης και αποδόμησης του εαυτού. – Nietzsche, Sartre, Camus
-
‘’Μου κλέβουν τον κόσμο’’: ο Άλλος– Η γραφή ως αφήγηση του άλλου, ως εφιάλτη και καθρέφτη της συνείδησής μας. – Sartre
-
‘’Καταδικασμένοι να είμαστε ελεύθεροι’’: ελευθερία και ευθύνη - Η γραφή ως αναζήτηση των ορίων της ελευθερίας και του τι σημαίνει να είσαι ελεύθερος. – Sartre, Merleua-Ponty
-
‘’Κακή Πίστη’’: Όταν το Υποκείμενο Υποδύεται τον Εαυτό του - Η γραφή ως αποκάλυψη της αυθεντικής ύπαρξης. – Sartre
-
‘’Τα όρια του λόγου και της γλώσσας’’ -Η γραφή ως παιχνίδι με το ανείπωτο-Blanchot, Beckett, Wittgenstein
-
‘’Το άρρητο της πραγματικότητας’’: Η αμφισημία ως θετικός προσδιορισμός- Η γραφή ως τρόπος να μείνουμε μέσα στο αίνιγμα χωρίς να το εξηγήσουμε. -Merleau-Ponty
-
‘’ Δεν βρίσκω νόημα• παράξενος κόσμος...’’: επανάσταση ή συμβιβασμός; - Η γραφή ως περιγραφή της συνειδητής και έμπρακτης στάσης απέναντι στο παράλογο της ζωής. -Camus
-
‘’Το Δίλημμα του Σεζάν’’: Βλέπω ή Κατασκευάζω – Η εμπειρία της αντίληψης και η τέχνη της απόδοσης; – Merleau-Ponty
-
‘’ Θεός ’’: μπορεί να γίνει γνώση; - Η γραφή ως ερώτηση που δεν προσδοκά απάντηση - Pseudo Dionysius, Aquinas, Eriugena