Η ιστορία της πολιτικής σκέψης στηρίζεται στην επιστημονική υπόθεση ότι οι θεωρίες της πολιτικής αποτελούν μέρος της πολιτικής πραγματικότητας, όπως αυτή διαμορφωνόταν στο διάβα των χρόνων. Οι θεωρητικές αναζητήσεις για τους σκοπούς της πολιτικής δραστηριότητας και τα μέσα επίτευξής τους, τις ρεαλιστικές δυνατότητες και τις ηθικές παραμέτρους αποτελούν ένα πραγματικό και σημαντικό στοιχείο της πολιτικής εξέλιξης της ανθρώπινης κοινωνίας. Στο μάθημα συνδυάζουμε τη φιλοσοφική, την πολιτική και ιστορική συνάμα προσέγγιση. Συνεξετάζουμε όχι μόνο τις διαφορετικές θεωρίες σχετικά με το «τι πρέπει να γίνει» αλλά και το «τι προτάθηκε στην πράξη», καθώς επίσης και το «ποιες ήταν οι κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες» μέσα στις οποίες διαμορφώθηκαν όλες αυτές οι συζητήσεις. Το μάθημα οργανώνεται σε δύο περιόδους. Τη χειμερινή περίοδο διανύουμε, με όχημα τη θεωρία και την ιστορία, την περίοδο από την ύστερη αρχαιότητα έως το τέλος του μεσαίωνα και την αυγή των νέων χρόνων. Την εαρινή πάλι περίοδο μεταβαίνουμε στη νεώτερη εποχή. Ξεκινάμε το ταξίδι μας από τον 15ο αι. και φθάνουμε έως τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αι. Αναλυτικότερα:
Χειμερινή περίοδος:
- Η Ευρώπη από την ύστερη αρχαιότητα και τη δύση της ρωμαϊκής οικουμένης έως την εποχή της φεουδαρχίας
- Πολιτικές θεωρίες για την παγκόσμια κοινότητα: ο νόμος της φύσης, ο λαός και ο νόμος του, universitashominu, συνοδική θεωρία
- Η φεουδαλική κοινωνία και η εποχή της Αναγέννησης
- Οι πρώτες θεωρίες για το εθνικό κράτος: Μακιαβέλλι, διαμαρτυρόμενοι μεταρρυθμιστές, φιλοβασιλικές και αντιβασιλικές θεωρίες, φυσικό δίκαιο, ουτοπική και συνταγματική σκέψη
Εαρινή περίοδος:
- Η ευρωπαϊκή κοινωνία από τον 15ο έως τον 17ο αι.
- Νεώτερες θεωρίες για το εθνικό κράτος: υλισμός και φυσικός νόμος, ο ατομισμός του Χομπς, ριζοσπάστες και πρώιμοι κομμουνιστές
- Η άνοδος του ευρωπαϊκού καπιταλισμού από τον 17ο έως τον 19ο αι.
- Διαφωτισμός και πολιτική θεωρία, συμβασιοκρατία και παράδοση, διαλεκτική και εθνικισμός
- Η σύγχρονη ευρωπαϊκή κοινωνία την περίοδο των μεγάλων πολέμων και επαναστάσεων, 20ος αι.
- Οι πολιτικές θεωρίες του φιλελευθερισμού, σοσιαλισμού και φασισμού