Διαταραχές Αυτιστικού Φάσματος: Ο Δρόμος προς την Ανθεκτικότητα

Γωγώ Καραγιάννη, Ψυχολόγος, Ειδική Παιδαγωγός, Συστημική Ψυχοθεραπεύτρια
Η Καραγιάννη Γεωργία γεννήθηκε στο Αγρίνιο Αιτωλοακαρνανίας και είναι απόφοιτος του τμήματος Ψυχολογίας του Αριστοτελείου Παν/μιου Θεσ/νικης, και του Παιδαγωγικού τμήματος Ειδικής Αγωγής του Παν/μιου Θεσσαλίας, ενώ έχει ολοκληρώσει την εκπαίδευσή της στη Συστημική Θεραπεία στο Συστημικό Ινστιτούτο Θεσσσαλονίκης (Σ.Ι.Θ.). Έχει εργαστεί στην εκπαίδευση ενηλίκων ως συντονίστρια ομάδων γονέων, στην τυπική εκπαίδευση υποστηρίζοντας μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, σε πλαίσια παροχής ψυχοκοινωνικών υπηρεσιών σε ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού, καθώς και σε δομές παροχής υπηρεσιών θεραπείας και κοινωνικής αποκατάστασης σε άτομα που έχουν βιώσει επεισόδια ψύχωσης. Από το 2016 εως το 2018 εργάστηκε σε ιδιωτικό Κέντρο Δημιουργικής Απασχόλησης ΑΜΕΑ ως επιστημονικά υπέυθυνη. Παράλληλα διατηρεί ιδιωτικό γραφείο στην περιοχή της Δράμας και σχέσεις εξωτερικής συνεργασίας με Κέντρο Ημερήσιας Φροντίδας Ηλικιωμένων και με εταιρεία ανθρώπινου δυναμικού που παρέχει υπηρεσίες ψυχικής υγείας σε εργαζόμενους εταιρειών. Πυρήνας της δουλειάς της είναι οι ανθρώπινες σχέσεις και επικοινωνίες και η ανάδειξη της πολυπλοκότητάς τους. Βασική της πεποίθηση είναι ότι η δια-δικτύωση και η προσωπική ανάπτυξη είναι εργαλεία κοινωνικής αλλαγής και χειραφέτησης.

Το σεμινάριο απευθύνεται σε επαγγελματίες ψυχικής υγείας, εκπαιδευτικούς και θεραπευτές όλων των ειδικοτήτων που ασχολούνται με παιδιά στο φάσμα του αυτισμού. Επίσης σε φοιτητές, αλλά και σε άμεσα ενδιαφερόμενους (γονείς, συγγενείς ατόμων στο φάσμα).

Στο πρώτο μέρος του σεμιναρίου θα παρουσιάσουμε την κλινική εικόνα του αυτισμού και τα συνοδά προβήματα δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στο φασματικό χαρακτήρα του φαινομένου. Θα ασχοληθούμε με τη διάγνωση του αυτισμού ως ένα επικοινωνιακό συμβάν με πληθώρα επιπτώσεων για το παιδί και την οικογένεια και θα εξετάσουμε τις αιτιολογικές υποθέσεις για την εμφάνιση του φαινομένου καθώς και τι προάγει η καθεμιά σε επίπεδο πεποιθήσεων και δράσεων.
Στο δεύτερο μέρος θα εστιάσουμε στη σημασία του αναστοχασμού για την παιδαγωγική και θεραπευτική διαδικασία. Θα παρουσιάσουμε διαδεδομένες τεχνικές επικοινωνίας που μπορούν να αξιοποιηθούν για την εκπαίδευση και τη θεραπεία. Θα προσπαθήσουμε να φωτίσουμε τις επικοινωνιακές διαδικασίες που προαναφέρθηκαν γύρω από τις συμπεριφορές που εκδηλώνονται από το διαγνωσμένο άτομο. Θα αξιοποιήσουμε εργαλεία της συστημικής θεραπείας για να πειραματιστούμε με πολλαπλές οπτικές γωνίες γύρω από την αυτιστική συμπτωματολογία. Με ιδιαίτερο σεβασμό στο ιδιαίτερο «αυτιστικό βίωμα», με προσανατολισμό στην ανοιχτή συνεχιζόμενη επικοινωνία και στα αποθέματα, θα προσπαθήσουμε να εστιάσουμε στις επικοινωνιακές εκείνες διαδικασίες που μας φαίνεται ότι προάγουν την ψυχική ανθεκτικότητα, τη δημιουργικότητα και τη φρεσκάδα.

Όσοι δραστηριοποιούμαστε επαγγελματικά στο χώρο της ψυχικής υγείας την τελευταία δεκαετία γινόμαστε μάρτυρες μιας ραγδαίας άυξησης των διαγνώσεων του αυτισμού. Έχει αυτό να κάνει με κάποια συγκεκριμένη αλλαγή στους τρόπους ζωής μας; Πρόκειται για μια συνέπεια της – επιτέλους- αυξανόμενης ορατότητας των ατόμων με ειδικές ανάγκες και της ευκολότερης πρόσβασης των ανθρώπων σε υπηρεσίες στήριξης; Μήπως η διάχυση στο γενικότερο πληθυσμό ενός συγκεκριμένου λεξιλογίου κάνει τους εμπλεκόμενους στην ανατροφή των παιδιών όλο και πιο ενεργοποιημένους για τον εντοπισμό του ελαττώματος; Ίσως όλα αυτά τα ερωτήματα να αποτελούν πραγματικότητες αλληλοδιαπλεκόμενες μεταξύ τους και με κάποιο τρόπο να συμμετέχουν στην αύξηση των διαγνώσεων.
Η αύξηση των διαγνώσεων συνοδεύεται από έντονες συζητήσεις για τους τρόπους της ενσωμάτωσής των διαγνωσμένων παιδιών στα διάφορα πλαίσια και ιδιαίτερα σε αυτά της εκπαίδευσης και της κοινότητας. Ωστόσο στις συζητήσεις αυτές είναι κυρίαρχη η θεώρηση της αυτιστικής συμπτωματολογίας ως ένα πρόβλημα, σε πολλές περιπτώσεις ανυπέρβλητο. Όσον αφορά την οικογένεια, ένα μεγάλο κομμάτι της σύγχρονης επιστημονικής έρευνας παραμένει προσανατολισμένο στο ελάττωμα και τη συνέπεια που έχει αυτό στην οικογενειακή λειτουγικότητα, κατασκευάζοντας τους γονείς ως υπερ- ανθρώπους που είναι αναγκασμένοι να «τα βγάζουν πέρα» με την κάθε μερα.
Με τον τρόπο αυτό συχνά παραμελείται το πολύ σημαντικό ζήτημα των επικοινωνιών:
• Ανάμεσα στο άτομο που βρίσκεται στο φάσμα του αυτισμού και στα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας και στους θεραπευτές κάθε ειδικότητας που ασχολούνται μαζί του επαγγελματικά.
• Ανάμεσα στην οικογένεια και το εκπαιδευτικό πλαίσιο που φοιτά το παιδί
• Ανάμεσα στους γονείς και τους θεραπευτές των διαφόρων ειδικοτήτων.

 

Ολιγομελή τμήματα
Βιωματικός χαρακτήρας εισήγησης
Παροχή βεβαίωσης συμμετοχής & υλικού/ σημειώσεων