2/2/2023

Διοίκηση Βάσει Στόχων (Management By Objectives)

του Μ. Μάρκου
Αρθρογραφία

Management by Objectives (Διοίκηση Βάσει Στόχων) καλείται η διοικητική τεχνική/πρακτική κατά την οποία όλα τα επίπεδα του ανθρώπινου δυναμικού και κατά επέκταση όλοι οι συντελεστές της παραγωγής ενθαρρύνονται να συγκεκριμενοποιήσουν και να συμφωνήσουν ειδικά ποιοτικά και ποσοτικά κριτήρια ή/και στόχους ή/και στρατηγικές μέσα σε ένα συγκεκριμένο πλαίσιο (χρονικό, θεσμικό, λειτουργικό, οικονομικό, οργανωτικό) καθώς και τα εργαλεία για να τελεστούν τα ανωτέρω.

Η διοίκηση με στόχους (ΜΒΟ) είναι μια συστηματική και οργανωμένη προσπάθεια που επιτρέπει στη διοίκηση να εστιάσει σε επιτεύξιμους στόχους και να φέρει τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα με τους διαθέσιμους πόρους. Σε αυτό το σύστημα η διοίκηση συνεργάζεται με τους εργαζόμενους για τον καθορισμό των στόχων, παρακολουθεί και ελέγχει την πορεία τους.

Πατέρας της ΜΒΟ θεωρείται ο Peter Drucker, ο οποίος την παρουσίασε το 1954 στο βιβλίο του η πρακτική του Management. Ήδη στη δεκαετία του 1990 ο Drucker υποβάθμισε τη σημασία της μεθόδου ΜΒΟ λέγοντας ότι είναι ένα εργαλείο μέσα στα άλλα. Το ΜΒΟ δουλεύει αν ξέρεις τους στόχους αλλά κατά 90% δεν τους ξέρεις. Σύμφωνα με τον Drucker τα διοικητικά στελέχη πρέπει να αποφύγουν την παγίδα της δραστηριότητας δηλαδή το να εμπλέκονται στην καθημερινή διαχείρηση και διεύθυνση σε τέτοιο βαθμό ώστε να ξεχνούν τον κύριο σκοπό και στόχο τους. Όλα τα διοικητικά στελέχη και όχι μόνο τα υψηλά ιστάμενα, πρέπει να συμμετέχουν στον στρατηγικό σχεδιασμό ώστε να βελτιώνουν την εφαρμοσιμότητα του σχεδίου. Με το ΜΒΟ τίθενται στόχοι με συγκεκριμένα μετρήσιμα αποτελέσματα τα οποία επιτυγχάνονται με βάση ορισμένο χρονοδιάγραμμμα.

Η βασική αρχή του ΜΒΟ είναι να εξασφαλίσει ότι όλοι μέσα στον οργανισμό ξέρουν τους σκοπούς και τους στόχους τους  αλλά και τους ρόλους και τα καθήκοντά τους για την επίτευξη τους. Αυτό που κάνει το ΜΒΟ, είναι να κινητοποιήσει με βάση τη συμμετοχική διαδικασία λήψης αποφάσεων τα στελέχη και τους εργαζομένους να πραγματοποιήσουν τα δικά τους σχέδια. Το ΜΒΟ είναι κατάλληλο για οργανισμούς & επιχειρήσεις που βασίζονται στη γνώση και έχουν ικανά στελέχη και προσωπικό. Στο ΜΒΟ οι στόχοι καταγράφονται για κάθε επίπεδο του οργανισμού και κάθε εργαζόμενος έχει συγκεκριμένους στόχους και επιδιώξεις. Η βασική αρχή του ΜΒΟ είναι να εξασφαλίσει ότι οι εργαζόμενοι γνωρίζουν τι προσπαθεί να πετύχει ο οργανισμός, ποιος είναι ο ρόλος του τμήματος τους για την επίτευξη αυτού του στόχου και πως ως άτομα μπορούν να βοηθήσουν. Αυτό προϋποθέτει ότι τα προγράμματα και οι μέθοδοι του οργανισμού έχουν εξετασθεί με πληρότητα.

Οι στόχοι που θέτει το ΜΒΟ πρέπει να είναι λίγοι, ξεκάθαροι και επικεντρωμένοι. Για να είναι αποτελεσματικό το ΜΒΟ πρέπει κάθε στέλεχος να κατανοεί τους δικούς τους συγκεκριμένους στόχους καθώς και το πώς αυτοί οι στόχο δένουν με τους στόχους του οργανισμού. Κατά τον Drucker ο manager πρέπει να διευθύνεται και να ελέγχεται από τους στόχους της αποδοτικότητας και όχι από τον προϊστάμενο του. Ο μηχανισμός αξιολόγησης αποτελεσμάτων στο ΜΒΟ  είναι γνωστός ως SMART (έξυπνος) από τα αρχικά των λέξεων: Specific (Συγκεκριμένο), Measurable (Μετρήσιμο), Achievable (Επιτεύξιμο), Realistic (Ρεαλιστικό) και Time-related με χρονοδιάγραμμα.

Ολοκληρώνοντας, το σύστημα ΜΒΟ δίνει έμφαση στο τι πρέπει να γίνει ώστε ένας οργανισμός να πετύχει τους στόχους του και να εξασφαλίσει την αφοσίωση των εργαζομένων και την επίτευξη τους. Από την άλλη οι προσπάθειες να τεθούν στόχοι με συμμετοχικές διαδικασίες είναι χρονοβόρες και η πλήρης καταγραφή τους αλλά και η περιοδική λεπτομερής αξιολόγησή τους αυξάνει την γραφειοκρατία. Τέλος, το ΜΒΟ δουλεύει μόνον όταν υπάρχει κλίμα εμπιστοσύνης μεταξύ εργαζομένων και διοίκησης και ο διάλογος είναι ένα από τα βασικά εργαλεία για την επίτευξη της.

ΜΒΑ, Διευθυντικό Στέλεχος - Σύμβουλος Επιχειρήσεων & Καθηγητής Διοίκησης Επιχειρήσεων/Marketing

Διαβάστε επίσης

Καριέρα, τεχνολογία, συνέδρια και νέα σεμινάρια και επιμορφωτικά προγράμματα. Ενημερωθείτε για θέματα εκπαίδευσης και εργασίας