Digital Decluttering: 5 βήματα για πιο καθαρή σκέψη

Digital Decluttering: 5 πρακτικά βήματα για να οργανώσετε την ψηφιακή σας ενασχόληση, κερδίζοντας καθαρή σκέψη και αυξημένη παραγωγικότητα.

 

Η καθημερινότητά μας κατακλύζεται από ψηφιακά ερεθίσματα. Όλοι μας έχουμε βρεθεί αντιμέτωποι με ένα email inbox γεμάτο παλιά μηνύματα. Γνωρίζατε ότι ο μέσος χρήστης έχει πάνω από 1.000 μη αναγνωσμένα email; Παράλληλα, έρευνες αναφέρουν ~12 αδιάβαστα SMS και ~17 ειδοποιήσεις social media κατά μέσο όρο. Δεν είναι τυχαίο ότι το 77% των ανθρώπων δηλώνουν πως η ψηφιακή ακαταστασία επηρεάζει αρνητικά τη ζωή τους. 

 

Σε αυτό το πλαίσιο αναδύεται το Digital Decluttering, δηλαδή η «ψηφιακή αποσυμφόρηση»: η σκόπιμη διαδικασία εκκαθάρισης και οργάνωσης του ψηφιακού μας κόσμου με στόχο μια πιο ήρεμη, συγκεντρωμένη σκέψη. Πρόκειται ουσιαστικά για το αντίστοιχο του να τακτοποιούμε το γραφείο ή το σπίτι μας, αλλά σε ψηφιακό επίπεδο (αρχεία, email, εφαρμογές, λογαριασμοί κ.λπ.). Μάλιστα, έρευνες έχουν συνδέσει την ψηφιακή ακαταστασία με αυξημένα επίπεδα άγχους και μειωμένη παραγωγικότητα· γεγονός που υπογραμμίζει πόσο σημαντικό είναι να «καθαρίζουμε» τακτικά το ψηφιακό μας περιβάλλον.

 

Παρουσιάζουμε πέντε βασικά βήματα για ένα επιτυχημένο Digital Decluttering, από την οργάνωση αρχείων και την εκκαθάριση email, μέχρι το ξεσκαρτάρισμα εφαρμογών, τον έλεγχο των social media και τη δημιουργία καλών συνηθειών. Κάθε ενότητα περιλαμβάνει πρακτικές συμβουλές και ενδεικτικά εργαλεία καθώς και στατιστικά στοιχεία από αξιόπιστες πηγές που τεκμηριώνουν τα οφέλη. 

 

 

 

Ένας υπερφορτωμένος υπολογιστής με δεκάδες διάσπαρτα αρχεία στην Επιφάνεια Εργασίας και τον φάκελο «Λήψεις» μπορεί να αποσπά την προσοχή εξίσου με ένα ακατάστατο γραφείο. Πράγματι, το 50% των χρηστών δηλώνει ότι εκνευρίζεται όταν δεν μπορεί να βρει ένα αρχείο ή εφαρμογή λόγω του ψηφιακού χάους. Για να αποκαταστήσετε την τάξη, ξεκινήστε με μια γενναία εκκαθάριση των ψηφιακών σας αρχείων. Διαγράψτε ό,τι περιττό και αρχειοθετήστε παλαιά έγγραφα είτε σε έναν εξωτερικό σκληρό δίσκο, είτε σε μια υπηρεσία cloud (π.χ. Google Drive ή Dropbox). Έτσι μειώνετε την ακαταστασία στη συσκευή σας και κρατάτε ασφαλή αντίγραφα. Στη συνέχεια, οργανώστε τα αρχεία που απομένουν σε λογικούς φακέλους με ονόματα. Για παράδειγμα, δημιουργήστε κύριους φακέλους όπως «Εργασία», «Προσωπικά», «Σπουδές» και μέσα σε αυτούς υποφακέλους ανά θέμα ή έτος, ώστε να εντοπίζετε γρήγορα ό,τι χρειάζεστε. Αξιοποιήστε επίσης τις λειτουργίες αναζήτησης του λειτουργικού σας (π.χ. το Windows Search ή το Spotlight στο macOS) για να βρίσκετε άμεσα ένα αρχείο αντί να ψάχνετε χειροκίνητα. Υπάρχουν και προγράμματα καθαρισμού όπως το CCleaner που βοηθούν στον εντοπισμό και τη διαγραφή προσωρινών ή διπλών αρχείων. Με ένα πιο οργανωμένο ψηφιακό σύστημα, θα εξοικονομήσετε χρόνο και θα μειώσετε το άγχος του να ψάχνετε χαμένα αρχεία την ώρα που τα χρειάζεστε.

 

 

Το email αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες πηγές ψηφιακής ακαταστασίας. Ένα παραφορτωμένο inbox όχι μόνο προκαλεί στρες, αλλά μας κάνει και λιγότερο παραγωγικούς καθώς χάνουμε σημαντικές πληροφορίες μέσα στον όγκο των μηνυμάτων. Ο μέσος άνθρωπος έχει πάνω από 1.000 αδιάβαστα email στο inbox του, αριθμός που μιλά από μόνος του. Για να ανακτήσετε τον έλεγχο του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, ξεκινήστε διαγράφοντας ή αρχειοθετώντας μαζικά τα παλιά μηνύματα που δεν χρειάζεστε. Δεν χρειάζεται δισταγμός. Πατήστε Delete σε εκείνα τα δελτία τύπου ή τις ενημερώσεις που δεν σας προσφέρουν κάτι. Ακόμα καλύτερα, καταργήστε την εγγραφή από newsletters και λίστες αποστολής που πλέον δεν σας ενδιαφέρουν, ώστε να μειωθεί δραστικά ο καθημερινός «θόρυβος» στα εισερχόμενά σας. Παράλληλα, εκμεταλλευτείτε τις δυνατότητες φιλτραρίσματος και κατηγοριοποίησης του email σας: ρυθμίστε φίλτρα για να μετακινούνται αυτόματα τα ενημερωτικά δελτία σε έναν ξεχωριστό φάκελο ή να σημανθούν με ετικέτα, ώστε τα σημαντικά μηνύματα να ξεχωρίζουν εύκολα. Με αυτόν τον τρόπο, το inbox σας θα πλησιάσει το πολυπόθητο Inbox Zero και κάθε νέο email θα αντιμετωπίζεται έγκαιρα. Επιπλέον, προσπαθήστε να ελέγχετε το email σε συγκεκριμένες στιγμές μέσα στην ημέρα αντί να ανταποκρίνεστε αμέσως σε κάθε ειδοποίηση: κάθε διακοπή από μια νέα ειδοποίηση κοστίζει χρόνο συγκέντρωσης. Έχει βρεθεί ότι μετά από μια τέτοια ψηφιακή διακοπή μπορεί να χρειαστούν έως και 23 λεπτά για να επανέλθει πλήρως η προσοχή μας σε αυτό που κάναμε. Επομένως, λιγότερες ενοχλήσεις από το email σημαίνει πιο καθαρό μυαλό και περισσότερο παραγωγικό χρόνο στην ημέρα σας.

 

 

Τα smartphones και οι υπολογιστές μας γεμίζουν με εφαρμογές. Πολλές από τις οποίες κατεβάσαμε παρορμητικά και σχεδόν δεν χρησιμοποιήσαμε ποτέ. Κάθε νέα εφαρμογή δεν καταλαμβάνει μόνο χώρο αποθήκευσης, αλλά μπορεί να εκτελείται στο παρασκήνιο ή να στέλνει συνεχώς ειδοποιήσεις, συμβάλλοντας έτσι στον ψηφιακό «θόρυβο». Έρευνες δείχνουν ότι σε ένα τυπικό smartphone πάνω από τις μισές εγκατεστημένες εφαρμογές (περίπου 60%) δεν χρησιμοποιούνται ποτέ μέσα στο μήνα. Κάντε λοιπόν μια ειλικρινή απογραφή των εφαρμογών σας και διαγράψτε όσες δεν έχετε ανοίξει τους τελευταίους μήνες. Θα εκπλαγείτε πόσο χώρο και μνήμη θα ελευθερώσετε στη συσκευή σας και πόσο θα βελτιωθεί η απόδοσή της.

 

Παράλληλα, θέστε όρια στις ειδοποιήσεις που λαμβάνετε. Η συνεχής ροή από pop-up μηνύματα (emails, social media, ειδήσεις κ.λπ.) κάνει κακό στη συγκέντρωσή σας. Ο μέσος χρήστης ελέγχει το κινητό του 159 φορές τη μέρα. Συχνά λόγω των δεκάδων ειδοποιήσεων που αναβοσβήνουν στην οθόνη. Αναρωτηθείτε ποιες ειδοποιήσεις είναι πραγματικά σημαντικές για εσάς και απενεργοποιήστε όλες τις υπόλοιπες. Στις ρυθμίσεις του τηλεφώνου σας, μπορείτε να απενεργοποιήσετε τις ειδοποιήσεις ανά εφαρμογή. Επίσης, αξιοποιήστε λειτουργίες όπως το Do Not Disturb ή το Focus Mode για να σταματήσετε εντελώς τις διακοπές κατά τις ώρες που χρειάζεται να δουλέψετε απερίσπαστοι ή να χαλαρώσετε. Τα σύγχρονα λειτουργικά συστήματα παρέχουν ακόμη εργαλεία “Digital Wellbeing” (στο Android) ή “Screen Time” (στο iOS) όπου μπορείτε να δείτε αναλυτικά πόσο χρόνο αφιερώνετε σε κάθε εφαρμογή και να ορίσετε ημερήσια όρια χρήσης. Μειώνοντας τις περιττές εφαρμογές και ειδοποιήσεις, θα παρατηρήσετε άμεσα διαφορά στη συγκέντρωσή σας και στην ηρεμία του νου. Κάθε φορά που αποφεύγετε μια άσκοπη ψηφιακή διακοπή, γλιτώνετε πολύτιμο χρόνο.

 

 

Η ψηφιακή ακαταστασία δεν περιορίζεται στα αρχεία ή τις εφαρμογές. Εκτείνεται και στην διαδικτυακή μας παρουσία. Με τα χρόνια συγκεντρώνουμε προφίλ σε πολλά social media, ακολουθούμε δεκάδες σελίδες ή ομάδες και παράλληλα εγγραφόμαστε σε διάφορες online υπηρεσίες και συνδρομές. Όλα αυτά μπορεί να συνεισφέρουν σε ένα αίσθημα «ψηφιακού βάρους» και υπερφόρτωσης πληροφορίας. Ήδη ο μέσος χρήστης περνά σχεδόν 2,5 ώρες την ημέρα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Αξίζει λοιπόν αυτός ο χρόνος να δαπανάται σε περιεχόμενο που πραγματικά τον ενδιαφέρει, αντί σε ατελείωτες ροές ενημερώσεων που του είναι αδιάφορες.

 

Ξεκινήστε από τα social media. Κάντε μια εκκαθάριση στις επαφές, στις σελίδες και στα προφίλ που ακολουθείτε. Αν κάποιοι λογαριασμοί ή σελίδες δεν σας προσφέρουν αξία ή χαρά, μη διστάσετε να κάνετε unfollow, unfriend ή να αποχωρήσετε από ομάδες που δεν παρακολουθείτε πια. Θα διαπιστώσετε ότι η αρχική σας σελίδα γίνεται αυτομάτως πιο «ήσυχη» και χρήσιμη, προβάλλοντας κυρίως περιεχόμενο που σας ενδιαφέρει. Μπορείτε ακόμη να αξιοποιήσετε ρυθμίσεις όπως η σίγαση σε Twitter/Instagram ή η προσωρινή απόκρυψη περιεχομένου συγκεκριμένων επαφών στο Facebook, ώστε να περιορίσετε ό,τι σας αποσυντονίζει χωρίς να διαγράψετε απαραίτητα επαφές.

 

Έπειτα, εξετάστε τις ψηφιακές σας συνδρομές και γενικά τις online υπηρεσίες στις οποίες είστε εγγεγραμμένοι. Πληρώνετε για πλατφόρμες streaming που σπάνια παρακολουθείτε; Έχετε ενεργοποιημένες συνδρομές σε εφαρμογές ή εργαλεία που δεν χρησιμοποιείτε πλέον; Καταγράψτε όλες αυτές τις υπηρεσίες (μια ματιά στις πρόσφατες χρεώσεις της κάρτας σας ή στις συνδρομές που αναγράφονται στο προφίλ σας στο App Store/Google Play μπορεί να βοηθήσει) και αποφασίστε ποιες αξίζει να διατηρήσετε. Διακόψτε όσες δεν σας χρειάζονται πλέον. Έτσι θα μειώσετε τον ψηφιακό «θόρυβο» αλλά και θα εξοικονομήσετε χρήματα. Υπάρχουν μάλιστα εφαρμογές διαχείρισης οικονομικών που εντοπίζουν τις επαναλαμβανόμενες πληρωμές σας και σας ειδοποιούν για συνδρομές που ίσως ξεχάσατε ότι τρέχουν, διευκολύνοντας τον εντοπισμό και την ακύρωσή τους. Με πιο «φιλτραρισμένα» social media και λιγότερες αχρείαστες συνδρομές, θα νιώσετε ότι ανακτάτε τον έλεγχο της ψηφιακής σας ζωής και ότι ο χρόνος σας online αξιοποιείται πιο ουσιαστικά.

 

 

Η προσπάθεια της ψηφιακής αποσυμφόρησης δεν τελειώνει με μία εκκαθάριση. Όπως ακριβώς και η ακαταστασία στο σπίτι, το ψηφιακό «χάος» μπορεί εύκολα να επιστρέψει αν δεν υιοθετήσουμε μόνιμες συνήθειες. Για να διατηρήσετε λοιπόν το ψηφιακό σας περιβάλλον καθαρό μακροπρόθεσμα, είναι σημαντικό να αφιερώνετε τακτικά λίγο χρόνο σε αυτό. Μια καλή πρακτική είναι να προγραμματίσετε σύντομες συνεδρίες τακτοποίησης: για παράδειγμα, ορίστε 10 λεπτά στο τέλος κάθε εβδομάδας αποκλειστικά για digital decluttering. Σε αυτό το διάστημα, διαγράψτε νέα emails που συσσωρεύτηκαν και δεν είναι σημαντικά, ταξινομήστε αρχεία που κατεβάσατε στους σωστούς φακέλους, αδειάστε τον κάδο ανακύκλωσης και κλείστε τυχόν καρτέλες browser που παραμένουν ανοιχτές χωρίς λόγο. Αυτές οι μικρές ρουτίνες θα αποτρέψουν την επανεμφάνιση μεγάλου φόρτου.

 

Επιπλέον, προσπαθήστε να ενσωματώσετε κάποιους κανόνες ψηφιακής ευεξίας στην καθημερινότητά σας. Για παράδειγμα, μπορείτε να αποφασίσετε να μην κοιτάζετε το κινητό σας αμέσως μόλις ξυπνήσετε το πρωί ή λίγο πριν τον ύπνο. Δώστε στον εαυτό σας χρόνο χωρίς ψηφιακά ερεθίσματα για να ξεκινήσει και να κλείσει η μέρα σας πιο ήρεμα. Ή ορίστε συγκεκριμένες ώρες μέσα στην ημέρα όπου θα τσεκάρετε τα email και τα social media, αντί να τα ελέγχετε διαρκώς ανά πέντε λεπτά. Μια άλλη καλή πρακτική είναι τα micro-breaks ή ακόμα και τα σύντομα digital detox: π.χ. ένα απόγευμα την εβδομάδα χωρίς καθόλου μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ή μια ώρα την ημέρα που όλες οι συσκευές θα μένουν κλειστές. Αυτά τα διαλείμματα θα «καθαρίσουν» το μυαλό σας από την υπερφόρτωση πληροφοριών και θα σας βοηθήσουν να επανέλθετε στη δουλειά με περισσότερη διαύγεια. Συνολικά, οι νέες συνήθειες ψηφιακής τάξης που θα υιοθετήσετε θα λειτουργούν προληπτικά. Θα διατηρούν τον όγκο πληροφοριών διαχειρίσιμο και θα σας επιτρέπουν να απολαμβάνετε τα οφέλη του digital decluttering σε μόνιμη βάση, δηλαδή μια πιο συγκεντρωμένη, παραγωγική και ισορροπημένη καθημερινότητα.

 

Ακολουθώντας αυτά τα πέντε βήματα, μπορείτε να περιορίσετε τον ψηφιακό θόρυβο και να δημιουργήσετε χώρο για πιο καθαρή σκέψη, καλύτερη συγκέντρωση και υψηλότερη παραγωγικότητα. Θυμηθείτε ότι η προσωπική σας εξέλιξη δεν σταματά εδώ. Η διαρκής μάθηση και βελτίωση δεξιοτήτων θα σας βοηθήσει να εδραιώσετε αυτές τις αλλαγές. Συνεχίστε να εξερευνάτε νέες γνώσεις και πρακτικές, αξιοποιώντας ευκαιρίες εκπαίδευσης και ανάπτυξης. Η πλατφόρμα Semifind προσφέρει μια σειρά από επιλεγμένα σεμινάρια που μπορούν να στηρίξουν την προσπάθειά σας για μια πιο οργανωμένη και αποδοτική ζωή. Επενδύστε στον εαυτό σας μέσω της δια βίου μάθησης. Αναζητήστε το επόμενο σεμινάριο στο Semifind που ταιριάζει στους στόχους σας και συνεχίστε με αυτοπεποίθηση το ταξίδι προς τη συνεχή προσωπική σας εξέλιξη.