Πριν από είκοσι χρόνια, η λέξη επιχειρηματίας ήταν ταυτόσημη της αποτυχίας. Αν ήσουν ένας έξυπνος, ταλαντούχος απόφοιτος πανεπιστήμιου, ο μόνος δρόμος προς την επιτυχία ήταν η δύσκολη αναρρίχηση στην εταιρική κλίμακα.
Σήμερα αυτό δεν ισχύει. Πρόσφατα μιλήσαμε σε εκδήλωση στο Charlotte της Βόρειας Καρολίνα στο πλαίσιο περιοδείας με τίτλο Extreme Entepreneurship Tour. Επρόκειτο για μια σειρά συνεδρίων για τους επίδοξους νέους επιχειρηματίες. Στο ακροατήριο ήταν εκατοντάδες παιδιά από διάφορα κολλέγια και λύκεια, που κρατούσαν πυρετωδώς σημειώσεις. Η περιοδεία, που έγινε πρώτη φορά πριν από πέντε χρόνια, εκτιμάται ότι θα προσελκύσει περίπου 20.000 μαθητές το τρέχον έτος.
Ένα υψηλό ποσοστό των εν λόγω σπουδαστών θα καλλιεργήσουν το επιχειρηματικό τους δαιμόνιο στο κολέγιο. Ο αριθμός των μαθημάτων επιχειρηματικότητας στις ΗΠΑ έχει αυξηθεί από 250 το 1985 σε περισσότερα από 5.000 σήμερα. Αποτελεί την πιο ελκυστική πανεπιστημιακή εκπαίδευση για όσους φιλοδοξούν να γίνουν δισεκατομμυριούχοι πριν κλείσουν τα 29. Σε ευχαριστούμε, Mark Zuckerberg.
Αν είστε επικεφαλής μιας μεγάλης εταιρείας, μπορεί να σκέφτεστε ότι τίποτα από όλα αυτά δεν έχει σημασία. Πιθανότατα λαμβάνετε πληθώρα αιτήσεων από καταρτισμένους υποψήφιους για διοικητικές θέσεις, μεσούσης της αδύναμης οικονομίας.
Αυτό που δεν συνειδητοποιείτε είναι ότι χάνετε την πρόσβαση σε ένα συγκεκριμένο τύπο ανθρώπου -αυτόν που κάνει τα πράγματα να συμβούν, που αναλαμβάνει ρίσκο, κυνηγά τις αλλαγές και φέρνουν τη ρηξικέλευθη καινοτομία.
Μελετούσαμε τις πηγές καινοτομίας σε 25 κατηγορίες καταναλωτικών προϊόντων για περισσότερα από 50 έτη. Από τη δεκαετία του 1960 έως τη δεκαετία του 1980, το 64% των σημαντικών καινοτομιών προήλθε από τις μεγάλες επιχειρήσεις (με έσοδα άνω του 1 δισ. δολαρίων). Κατά τη διάρκεια των δύο τελευταίων δεκαετιών όμως, μόνο το 16% των καινοτομιών προήλθαν από μεγάλες εταιρείες, ενώ το 84% γεννήθηκε από νέες ή μικρές επιχειρήσεις.
Ανατροπή
Στις επιχειρήσεις, η ανατρεπτική καινοτομία θεωρούνταν κατά κάποιο συμπτωματική. Οι μεγάλες επιχειρηματικές καινοτομίες σπανίως είναι προσχεδιασμένες από τα διευθυντικά στελέχη ή τους διευθύνοντες συμβούλους, εκτός αν τυχαίνει να λέγεσαι Steve Jobs.
Για να έχετε μια πιθανότητα να κάνετε εκείνο το επόμενο νέο βήμα, χρειάζεστε ανθρώπους με επιχειρηματικό μυαλό στα μεσαία ή τα χαμηλότερα κλιμάκια της επιχείρησης σας ώστε να πιέζουν τα όρια και να αμφισβητούν τη δομή της. Σήμερα αυτοί οι άνθρωποι απορρίπτουν την εμπειρία εντός μιας καθιερωμένης επιχείρησης και αναζητούν καινοτομικά κεφάλαια για να ανταγωνιστούν τις μεγάλες επιχειρήσεις που αποφεύγουν.
Πολλοί άνθρωποι λανθασμένα πιστεύουν ότι η τάση αυτή συνδέεται αποκλειστικά με τον τομέα της τεχνολογίας. Δεν είναι έτσι. Πάρτε για παράδειγμα μια απλή κατηγορία: τα προϊόντα καθαρισμού. Στο διάστημα των τελευταίων δέκα ετών η έννοια τους επαναπροσδιορίστηκε χάρη σε δύο νέους επιχειρηματίες, τον Eric Ryan και τον Adam Lowry, οι οποίοι παρέκαμψαν την εταιρική τους σταδιοδρομία για να ξεκινήσουν τη δική τους επιχείρηση προϊόντων καθαρισμού, τη Method. Δημιούργησαν μια σειρά καινοτομικών προϊόντων, έβγαλαν αρκετά εκατομμύρια δολάρια από αυτά και ίδρυσαν μια νέα εταιρεία αξίας 100 εκατ. δολαρίων και άνω που σήμερα είναι μια από τις κορυφαίες προμηθεύτριες των καταστημάτων Target (TGT).
Η Method μεταμόρφωσε τον οικιακό καθαρισμό, αντικαθιστώντας δραστικές χημικές ουσίες και χρηστικά δοχεία με κομψά πακέτα και μοναδικά αρώματα που κάνουν την κοπιαστική εργασία στο σπίτι πιο ευχάριστη.
Η επιχείρησή τους έχει προσελκύσει κορυφαία ταλέντα από μερικές από τις καλύτερες σχολές. Τα νέα επιχειρηματικά μυαλά προτιμούν μια φρέσκια επιχείρηση από μια παραδοσιακή εταιρεία (ζητώ συγγνώμη P&G).
Αυτή η τάση δεν είναι πιθανό να αλλάξει. Οι πόροι που διατίθενται στους εκκολαπτόμενους επιχειρηματίες αυξάνονται ολοένα περισσότερο. Είκοσι χρόνια πριν, υπήρχαν λίγες επιχειρήσεις-πρότυπα και πιο περιορισμένοι πόροι. Σήμερα υπάρχει ένα διογκούμενο οικοσύστημα στήριξης. Μερικοί άλλοι επιτυχημένοι επιχειρηματίες, όπως ο Mitch Kapor (Lotus), ο Jeff Bezos (Amazon.com) και ο Dave McClure (PayPal) έχουν γίνει ακτιβιστές επενδυτές στις νέες επιχειρήσεις.
Όσο οι επενδύσεις αυτές ωριμάζουν και οι επιχειρήσεις επιτυγχάνουν, θα δημιουργούν νέες γενιές εκατομμυριούχων επενδυτών και συμβούλων.
Επιχειρηματικοί στοχαστές
Αν δεν έχετε μία φρέσκια επιχείρηση, πώς ανταγωνίζεστε; Πρώτον, ακόμη και αν έχετε μια ταλαντούχα ομάδα, πρέπει να αναγνωρίσετε ότι σας λείπει ενδεχομένως ένα σημαντικό στοιχείο: οι επιχειρηματικοί στοχαστές, οι άνθρωποι που σας παροτρύνουν να αναλάβετε εξωπραγματικά νέα projects.
Ως επί το πλείστον, αυτοί οι άνθρωποι δεν συμμετέχουν καν σε συνέντευξη πια. Ίσως φοιτούν σε μεγάλες σχολές, όπως το Harvard και το Stanford ή το Wharton. Αλλά οι περισσότεροι δεν έχουν κανένα ενδιαφέρον για μια θέση σε μια εταιρεία, διότι αυτή η θέση εργασίας δεν είναι σέξι. Ορισμένες εταιρείες έχουν καταβάλει γενναίες προσπάθειες για να αλλάξουν την εργασιακή τους κουλτούρα ή τα επιδοτούμενα προγράμματά τους, ούτως ώστε η απασχόληση σε αυτές να φαίνεται λιγότερο ανιαρή και η εταιρεία να αποκτά ένα πιο νεανικό, απελευθερωμένο προφίλ. Αλλά εκτός και αν η εταιρεία σας λέγεται Google (GOOG) ή Apple (AAPL), πιθανότατα δεν εξετάζεται καν κάτι τέτοιο αυτή τη στιγμή. Μερικά μικρά προνόμια, δεν πρόκειται να κάνουν τη διαφορά.
Άλλες εταιρείες έχουν επιχειρήσει να επενδύσουν σε επιχειρηματίες ως ένα τρόπο να φτάσουν στην καινοτομία. Ενώ αυτή η ιδέα έχει ορισμένα πλεονεκτήματα, δεν λύνει το βασικό πρόβλημα -την ανάγκη ενσωμάτωσης της επιχειρηματικής σκέψης στην υφιστάμενη επιχειρηματική δραστηριότητα.
Η λύση σε αυτό το δίλημμα ξεκινά με την παραδοχή ότι, σαν εταιρεία, ποτέ δεν πρόκειται να έχετε την παραδοσιακή σχέση εργοδότη/μισθωτού με έναν επιχειρηματία. Ας το παραδεχτούμε, οι επιχειρηματικές φιγούρες ποτέ δεν ταίριαξαν καλά στο μοντέλο μιας επιχείρησης. Είναι ιδιαίτερα ανεξάρτητοι, δεν τους αρέσουν οι κανόνες ή η γραφειοκρατία και βαριούνται γρήγορα.
Οι επιχειρηματίες αποκτούν κίνητρα και ενθουσιάζονται όταν τους ζητάται να απαντήσουν στις προκλήσεις και να δημιουργήσουν νέες επιχειρηματικές ευκαιρίες. Στην πραγματικότητα, στη συνεργασία μας μαζί τους, πολλοί έδειξαν ενδιαφέρον -ακόμη και προτίμηση- για την επίλυση εταιρικών προκλήσεων, επειδή είναι μεγάλες και συναρπαστικές. Μόνο που θέλουν να το κάνουν με τους δικούς τους όρους.
Έκτακτοι Σύμβουλοι
Όλα αυτά ωθούν πολλές επιχειρήσεις σε μια νέα γραμμή πλεύσης. Αντί να προσπαθήσουν να προσλάβουν νέους επιχειρηματίες, τους χρησιμοποιούν ως συμβούλους σε βραχυπρόθεσμη βάση για να συμβάλουν στην ανάπτυξη νέων προϊόντων ή την επίλυση κρίσιμων προβλημάτων.
Το προηγούμενο έτος, δύο οργανισμοί μας έχουν δημιουργήσει ομάδες SWAT νέων επιχειρηματιών για πολλές μεγάλες εταιρείες που ασχολούνται με τα πάντα, από την επανεφεύρεση του πετρελαίου κινητήρων μέχρι και τα έτοιμα φαγητά. Για εταιρείες τόσο διαφοροποιημένες όσο η Ashland Oil, η Ecolab, και η Starbucks (SBUX).
Οι επιχειρηματίες που έχουμε εντάξει αρέσκονται σε αυτές τις αποστολές, διότι τους επιτρέπουν να έχουν αντίκτυπο και να κάνουν κάτι ενδιαφέρον χωρίς να δεσμεύονται μακροπρόθεσμα. Αν στηθεί σωστά, αυτές οι αποστολές μπορούν να καλύψουν επίσης μια σημαντική ανάγκη εντός τους επιχειρηματικού οικοσυστήματος. Για πολλούς επιχειρηματίες, οι φερέλπιδες σύμβουλοι είναι η γέφυρα μεταξύ των νέων εγχειρημάτων.
Μακροπρόθεσμα, οραματιζόμαστε ένα κόσμο «επιχειρηματικών πρακτορείων» που στόχο θα έχουν να διοχετεύουν την επιχειρηματική σκέψη και ικανότητες στις μεγάλες επιχειρήσεις, περίπου με τον τρόπο που οι διαφημιστικές εταιρείες προσφέρουν δημιουργικές υπηρεσίες. Υπάρχουν ήδη αρκετά κέντρα καινοτομίας που δραστηριοποιούνται στην ανάπτυξη νέων προϊόντων, αλλά τα περισσότερα από αυτά ακολουθούν αυστηρά τα πρότυπα δημιουργικότητας των διαφημιστικών που έχουν ουσιαστικά ανασυσκευαστεί.
Το πραγματικό όφελος των επιχειρηματιών είναι ότι δρουν στη βάση επιχειρηματικών μοντέλων και μπορούν να παράσχουν στρατηγικές και επιχειρηματικές λύσεις σχεδιασμού εκτός από έξυπνες ιδέες. Αν και η κρίση τους δεν είναι πάντα ορθή και δεν γνωρίζουν την επιχείρησή σας, μικρές δόσεις επιχειρηματικής σκέψης σε σημαντικά projects μπορούν να διευρύνουν δραματικά τις επιλογές σας, χωρίς μεγάλο κόστος ή δέσμευση. Και αυτό είναι ταυτόσημο της επιτυχίας.
Η Arielle Patrice Scott είναι ιδρυτής και διευθύνουσα σύμβουλος της GenJuice,, ένος δικτύου για νέους πρωτοπόρους και επιχειρηματίες. Ο Larry Popelka είναι διευθύνων σύμβουλος και συνιδρυτής της GameChanger, εταιρείας συμβούλων που εστιάζει στην ανάπτυξη των brand και την καινοτομία.
Πηγή: Capital.gr