Πρόσφατα, στα πλαίσια μιας εργασίας, χρειάστηκε να αναζητήσω αγγελίες εργασίας. Συγκεκριμένα, χρειαζόμουν αγγελίες για Γραμματείς και για Πωλητές, και έπρεπε να επεξεργαστώ διάφορα στοιχεία μεταξύ των οποίων τα απαιτούμενα και τα επιθυμητά τους προσόντα.
Χρησιμοποίησα κυρίως το διαδίκτυο, ιστοσελίδες αγγελιών, σεμιναρίων και γραφείων διασύνδεσης. To make a long story short (που λένε και οι αγγλόφωνοι), το εντυπωσιακό είναι ότι όσον αφορά τις γνώσεις τα πράγματα ήταν συγκεκριμένα. Ξένες γλώσσες, ψηφιακές δεξιότητες, συγκεκριμένα πτυχία και τέλος. Τέσσερις-πέντε γραμμές. Συνεχίζοντας όμως παρακάτω, υπήρχαν τα λεγόμενα soft skills, οι μαλακές δεξιότητες, οι οποίες ξεπερνούσαν κατά πολύ σε αριθμό τις γνώσεις. Και, έχουμε και λέμε:
• Δυναμική προσωπικότητα, δραστήριος, προορατικός (proactive)
• Θετική στάση
• Οργανωτικότητα
• Ικανότητα εργασίας σε ομάδες
• Αντοχή στην πίεση και σε ασφυκτικά χρονοδιαγράμματα
• Καλός ακροατής
• Ικανότητα διαπραγμάτευσης και διεκδίκησης
• Ενσυναίσθηση
• Προσαρμοστικότητα, ευελιξία
• Ανάληψη ρίσκου
• Δεκτικός σε αλλαγές
• Ανοιχτός σε νέες ιδέες
• Ηγετικές ικανότητες
• Προσιτός
• Θέληση για δια βίου μάθηση
• Επικοινωνιακές δεξιότητες
• Επίλυση προβλημάτων
• Κριτική σκέψη
• Ικανότητα διαχείρισης ευαίσθητων πληροφοριών
• Διαισθητικός
• Ικανότητα διαχείρισης πολλαπλών καθηκόντων ταυτόχρονα
• Προσήλωση στην λεπτομέρεια
• ...
Η λίστα θα μπορούσε να είναι πολύ μεγάλη, καθώς πλείστες μελέτες και έρευνες έχουν καταστήσει σαφές ότι πλέον όλοι οι εργοδότες συνυπολογίζουν τις μαλακές δεξιότητες μαζί με τις τυπικές γνώσεις. Και ενίοτε οι μαλακές δεξιότητες είναι αυτές που δίνουν το προβάδισμα σε κάποιον. Είναι αυτές που τον ξεχωρίζουν και του δίνουν την ευκαιρία να διεκδικήσει ή και να κερδίσει μια θέση. Διότι, δεν αρκεί να είμαστε καλοί μόνο στις ψηφιακές δεξιότητες. Επιβάλλεται να μπορούμε να διαχειριστούμε έναν δυσαρεστημένο πελάτη με αποτελεσματικότητα. Δεν αρκεί να ξέρουμε πώς να γράφουμε τα Πρακτικά ενός Συμβουλίου. Επιβάλλεται να μπορούμε να διαχειριστούμε τις συγκρούσεις εν ώρα εργασίας.
Αρκεί να σκεφτούμε ότι η τεχνολογία έχει έρθει ως υποστηρικτική σε μας και όχι ως ο αντικαταστάτης μας. Το ότι ένας εκπαιδευτής συνοδεύει την εισήγησή του από μια πολύ ωραία παρουσίαση PowerPoint, τι σημαίνει; Σημαίνει ότι, εάν κοπεί το ρεύμα και η παρουσίαση δεν είναι δυνατόν να προβληθεί, ο εκπαιδευτής θα πρέπει να έχει την ικανότητα να διατηρήσει το ενδιαφέρον του ακροατηρίου του στηριζόμενος στις δικές του δυνάμεις και δεξιότητες. Θα πρέπει να διαχειριστεί το απρόοπτο με χιούμορ και δημιουργικότητα. Θα πρέπει να αντιληφθεί εάν το κοινό βαρέθηκε ή όχι. Θα πρέπει να μπορεί να «ακούει» και να «βλέπει» ώστε χρησιμοποιώντας τις κατάλληλες μεθόδους να φτάσει στο επιθυμητό αποτέλεσμα.
Το ερώτημα όμως που προκύπτει είναι, τα soft skills μαθαίνονται; Ή όχι;
Μαθαίνονται. Ίσως κάποιοι από εμάς να έχουν ανεπτυγμένα κάποια έναντι κάποιων άλλων. Πάντως, όλα μαθαίνονται. Με την κατάλληλη εκπαίδευση και εξάσκηση, μπορούμε να βελτιώσουμε εκείνες τις μαλακές δεξιότητες οι οποίες θα μας κάνουν καλύτερους συναδέλφους, καλύτερους γονείς, καλύτερους συντρόφους, καλύτερους γείτονες, καλύτερους ανθρώπους.
Τελικά, ναι. Τα soft skills μάς χρειάζονται. Ειδικά σήμερα, που ο κόσμος μας αντιμετωπίζει προκλήσεις πρωτόγνωρες σε όλους τους τομείς, το να είμαστε πρώτα άνθρωποι με ενσυναίσθηση και μετά tech-savvy θεωρώ πως είναι ένα σημαντικό πλεονέκτημα.