Η εκπαίδευση μέσω των Εικαστικών προσφέρει ένα πολύ κατάλληλο μέσο για τα άτομα που εμφανίζουν σοβαρά προβλήματα σε μαθησιακό επίπεδο και ειδικότερα δυσκολίες στον γνωστικό, συναισθηματικό, κοινωνικό και ψυχοκινητικό τομέα. Πιο συγκεκριμένα σε παιδιά-ενήλικες με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες και παρατηρείται έκπτωση στους παρακάτω τομείς: Επικοινωνία, Αμοιβαίες κοινωνικές συναλλαγές, Γενική συμπεριφορά (π.χ. εμφάνιση στερεότυπων και διασπαστικών αντιδράσεων), Ενδιαφέροντα, Δραστηριότητες.
Oι Τέχνες ως βιωματικός τρόπος εκπαίδευσης παρέχουν εμπειρίες που είναι θεμελιώδεις για την πλήρη ανάπτυξη των ατόμων καθώς προωθούν ενεργά την ανάπτυξη των ατόμων ως προς την εμπιστοσύνη στον εαυτό τους, την προσωπική αποτελεσματικότητα, τις δεξιότητες έκφρασης και επικοινωνίας, τη δημιουργική λύση προβλημάτων, την εγρήγορση του νου και τη στάση της ζωής, ενθαρρύνουν την ευελιξία της σκέψης τους, την αυτό-έκφραση, την ανεξαρτησία και την κοινωνική τους αλληλεπίδραση. Γι’ αυτό και δεν μπορούμε να παραγνωρίσουμε τη συνεισφορά της τέχνης σφαιρικά στη δημιουργική και νοητική ανάπτυξη του ατόμου.
Oι Εικαστικές Τέχνες γενικότερα ενεργοποιούν τόσο τη φαντασία, όσο και τη δημιουργικότητα των παιδιών - ενηλίκων με αναπηρία, οι οποίοι θεωρούνται από τους πιο σοβαρά διαταραγμένους και ελλειμματικούς τομείς στην ανάπτυξή τους. Τα Εικαστικά αποτελούν ένα μοναδικό μέσο επικοινωνίας και συνεργασίας με τους άλλους ανεξάρτητα γλωσσικής ικανότητας των ατόμων, καθώς επιτυγχάνεται σταδιακά μια αισθητηριακή εξερεύνηση και κατανόηση του κόσμου. Μέσω των εικαστικών παρεμβάσεων τα παιδιά - ενήλικες εκφράζουν συναισθήματά, τα όνειρά και τα εσωτερικά τους βιώματα μέσω ποικίλων καλλιτεχνικών μέσων, όπως η ζωγραφική, ο πηλός και άλλα εικαστικά μέσα. Το έργο τέχνης θεωρείται αναπαράσταση του αντικειμενικού κόσμου, αλλά το άτομο που δημιουργεί προβάλλει πάνω του και τμήματα του εαυτού του.
Η Τέχνη ως εργαλείο έγκαιρης παρέμβασης σε άτομα με ειδικές ικανότητες μπορεί να βοηθήσει στην οργάνωση του περιβάλλοντος τους, για μέγιστη άνεση και χαλάρωση, και την παροχή σωματικής και αισθητηριακής υποστήριξης.
Το γεγονός ότι η χρήση του λόγου δεν είναι απαραίτητη για την εξέλιξη των εικαστικών δραστηριοτήτων καθιστά την εικαστική θεραπεία ικανή να ανταποκρίνεται στο αναπτυξιακό στάδιο και τις αναπτυξιακές ανάγκες κάθε ατόμου. Αυτό σημαίνει ότι παιδιά - ενήλικες με διαταραχές αυτιστικού φάσματος ή νοητική υστέρηση, καθώς και παιδιά με δυσκολίες λόγου, έλλειψη προσοχής ή Δ.Ε.Π.Υ. μπορούν να ωφεληθούν από τη συγκεκριμένη θεραπευτική εικαστική προσέγγιση. Σύμφωνα με έρευνες, παιδιά με αυτισμό για παράδειγμα, παρουσιάζουν σημαντική βελτίωση σε τομείς που αφορούν την επικοινωνία (μέσω της ενθάρρυνσης της φαντασίας, της συμβολικής σκέψης και έκφρασης), την κοινωνικοποίηση (δημιουργία σχέσης με ένα άλλο άτομο - εκπαιδευτή - ή περισσότερα - ομάδα), την αισθητηριακή προσαρμογή του παιδιού σε νέα ερεθίσματα (χρήση διάφορων υλικών μέσω της αφής και της συμμετοχής των χεριών και του σώματος). Τα άτομα με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, μπορούν να αναπτύσσουν ξεχωριστές δυνατότητες και δεξιότητες, αρκεί να βρεθούν σε ένα τέτοιο εκπαιδευτικό περιβάλλον, το οποίο, αφού τις διερευνήσει και τις φέρει στην επιφάνεια, στη συνέχεια να τις αξιοποιήσει.
Αναλυτικό Πρόγραμμα
10.00 – 10.30: Προσέλευση
10.30 - 12.30: Α’ ΕΝΟΤΗΤΑ:
- H Tέχνη ως εργαλείο έγκαιρης παρέμβασης για άτομα με ειδικές ικανότητες
- Εκπαιδευτικές εικαστικές μέθοδοι προσέγγισης
- Εικαστικά μέσα - τεχνικές – υλικά που χρησιμοποιούνται κατά την διάρκεια εικαστικών θεραπευτικών παρεμβάσεων
- Μορφές Τέχνης
- Ομάδες εικαστικής έκφρασης - προτεινόμενες εικαστικές δραστηριότητες
- Δομημένες εκπαιδευτικές εικαστικές δράσεις για άτομα με ΔΑΦ - asperger
- Στόχοι καλλιτεχνικής εκπαίδευσης
- Σημαντικά οφέλη που προκύπτουν από την εκπαίδευση μέσω των Εικαστικών
- Ο πολυδιάστατος ρόλος των Τεχνών και η εφαρμογή τους συνδυαστικά με άλλες επιστήμες
12.30 – 13.00: Διάλειμμα
13.00 – 15.00: Β’ ΕΝΟΤΗΤΑ:
- Καλλιτέχνες με αναπηρία
- Ερμηνεύοντας εικαστικά έργα ατόμων (παιδιών - ενηλίκων) με ειδικές ικανότητες
- Προβολή video που υλοποιήθηκε σε σχολείο Β-βάθμιας εκπαίδευσης στα πλαίσια του φεστιβάλ ταινιών μικρού μήκους Θεσσαλονίκης - Video Art με τίτλο:
"Εικαστικό Εργαστήρι - Φύση & Τέχνη : αλληλένδετες έννοιες
- Εκπαιδευτικό βιωματικό εργαστήριο με θέμα «Ταξίδι στην Τέχνη του Αυτισμού» Θεωρητική και εικαστική προσέγγιση
- Σχετική βιβλιογραφία
15.00 -15.30: Ερωτήσεις – Απαντήσεις – Συζήτηση.
15.30 Λήξη - Παραλαβή βεβαιώσεων