Για τους υποστηριχτές της λειτουργικής και ωφελιμιστικής στάσης, η φυλακή είναι ευκαιρία επανακοινωνικοποίησης, με σκοπό την πρόληψη της υποτροπής, και τη μείωση των περιστατικών θυματοποίησης των κρατουμένων μέσα στη φυλακή. Μέχρι πρόσφατα υπήρχε η αντίληψη ότι «τίποτα δεν είναι αποτελεσματικό» από άποψη παρέμβασης στους κρατούμενους, αφού τα ποσοστά υποτροπής είναι μεγάλα, σχεδόν για όλα τα αδικήματα. Έχουν δοκιμαστεί πολλές παρεμβάσεις στις φυλακές κατά περιόδους, ανάλογα με το έγκλημα που έχουν διαπράξει οι κρατούμενοι, την κατάσταση της ψυχικής τους υγείας, την ποινή που έχουν, τη συμπεριφορά τους μέσα στη φυλακή, κ.ο.κ.. Ανάμεσα σε άλλες ξεχωρίζουν η θεραπεία για τους σεξουαλικούς δράστες, για τους χρήστες ναρκωτικών ουσιών, για τους βίαιους κρατούμενους, για εκείνους που πάσχουν από κατάθλιψη ή άλλη ψυχική νόσο. Άλλες παρεμβάσεις είναι λιγότερο και άλλες περισσότερο αποτελεσματικές.
Τα τελευταία χρόνια, γίνεται μια προσπάθεια συντονισμένης γνωσιακής-συμπεριφορικής παρέμβασης για αδικήματα με μεγάλη υποτροπή όπως η παιδοφιλία και η βία στην οικογένεια. Τα αποτελέσματα είναι αρκετά ενθαρρυντικά και έτσι η νοοτροπία του «τίποτα δεν είναι αποτελεσματικό», μετατρέπεται σταδιακά σε «κάτι μπορεί να είναι αποτελεσματικό». Το ερώτημα εάν αξίζει τον κόπο να επιχειρείται μια θεραπευτική παρέμβαση ή όχι, παραμένει πάντα επίκαιρο. Ωστόσο πριν απαντηθεί, πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη ότι ένας σημαντικός αριθμός των κρατούμενων, μια μέρα θα αποφυλακισθεί και συνεπώς είναι προς όφελος του κοινωνικού συνόλου να μην ξαναεγκληματίσει.
Ενότητες
• Ορισμός της θεραπευτικής παρέμβασης μέσα στα σωφρονιστικά καταστήματα. Τι περιλαμβάνει. Ο φαύλος κύκλος της βίας.
• Αξιολόγηση και διάγνωση κρατουμένων. Στρατηγικές θεραπευτικής παρέμβασης ανάλογα με το έγκλημα.
• Παρέμβαση με δράστες σεξουαλικών εγκλημάτων. Αναδρομή στις παρεμβάσεις που έχουν χρησιμοποιηθεί. Γνωσιακή – συμπεριφορική. Παραδείγματα.
• Ομαδική θεραπεία. Η χρησιμότητα της ομάδας στη φυλακή. Που ενδείκνυται:
o Παρέμβαση με βίαιους κρατούμενους (επικινδυνότητα στην κοινωνία και μέσα στη φυλακή)
o Θεραπεία σε κρατούμενους με μακρόχρονες ποινές. Αποδοχή και επιβίωση
o Επίλυση συγκρούσεων ανάμεσα σε κρατούμενους
o Δουλεύοντας με τη χρήση ουσιών
• Κρατούμενοι με ψυχικές διαταραχές. Σχιζοφρενείς, καταθλιπτικοί και διαταραχές προσωπικότητας. Αντιμετώπιση.
• Αποτελεσματικότητα και αξιολόγηση των παρεμβάσεων. Εναλλακτικές της θεραπείας. Τι είναι αποτελεσματικό;
• Βίντεο και συζήτηση.