Οι μαθητές, όπως και οι ενήλικες, είναι βέβαιο ότι έρχονται αντιμέτωποι με συγκρούσεις κατά τη διάρκεια των σχολικών τους χρόνων. Ωστόσο, δεν είναι απαραίτητο οι συγκρούσεις αυτές να είναι μη παραγωγικές, να καταστρέφουν σχέσεις, να αφαιρούν σημαντικό χρόνο από την καθημερινότητα των δασκάλων, των καθηγητών ή των γονιών ή να οδηγούν σε βία.
Ένα πρόγραμμα σχολικής διαμεσολάβησης μεταξύ συνομήλικων είναι ένας αποτελεσματικός τρόπος για να μειωθεί η σχολική βία και να ενδυναμώσει τους μαθητές στο να διαχειρίζονται καλύτερα δύσκολες καταστάσεις που προκύπτουν στο σχολικό περιβάλλον και που αργότερα θα βιώσουν ως μέλη της κοινωνίας.
Η σχολική διαμεσολάβηση είναι μια εθελοντική διαδικασία κατά την οποία, ένας εκπαιδευμένος μαθητής, ως ουδέτερο τρίτο μέρος βοηθά άλλους μαθητές οι οποίοι βρίσκονται σε σύγκρουση μεταξύ τους να κατανοήσουν τις ανησυχίες τους, να καταλάβουν καλύτερα ο ένας τον άλλο και να έρθουν σε μια αμοιβαία συμφωνία για το πώς θα διαχειριστούν τα ζητήματά τους.
Χρησιμοποιώντας τις δεξιότητες της επίλυσης διαφορών και τη διαδικασία της σχολικής διαμεσολάβησης, οι μαθητές θα δουν τη σύγκρουση σαν μια ευκαιρία για να εξελιχθούν και να μάθουν παρά κάτι που απαραίτητα θα προκαλέσει θυμό και απογοήτευση ή κάποιες φορές βία και παρενόχληση.
Μέσω αυτής της προσέγγισης, οι συμμετέχοντες εκπαιδεύονται στις δεξιότητες και τις θεωρίες της διαμεσολάβησης, της ειρήνευσης και των ζητημάτων δικαιοσύνης καθώς και της πρακτικής διαχείρισης των συγκρούσεων. Η εκπαίδευση εξετάζει τις αιτίες της σύγκρουσης, αναγνωρίζει τους τύπους της διαχείρισης της σύγκρουσης, αναπτύσσει δεξιότητες διαπολιτισμικής διαμεσολάβησης, εξερευνά τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα της συνδιαμεσολάβησης και της σόλο διαμεσολάβησης, διδάσκει τις τεχνικές διαμεσολάβησης, την ουδετερότητα και την εμπιστευτικότητα.
Τέλος, δίνει χρήσιμες πληροφορίες για τη σύνταξη μιας αποτελεσματικής και λειτουργικής συμφωνίας.
Η σχολική διαμεσολάβηση βοηθά τους μαθητές να αναπτύξουν δεξιότητες επίλυσης διαφορών όπως η κατανόηση μιας διαφοράς, η εμπιστευτικότητα, η αποτελεσματική επικοινωνία, η μη βίαιη επικοινωνία και η ενεργητική ακρόαση. Η ίδια η διαδικασία προωθεί τη χρήση αυτών των δεξιοτήτων σε καταστάσεις που αφορούν στην πραγματική ζωή μέσω της πρακτικής εξάσκησης (παίγνια ρόλων) και βοηθά τους μαθητές να διευθετήσουν έντονες καταστάσεις με ένα θετικό και εποικοδομητικό τρόπο.
Η διαμεσολάβηση ενθαρρύνει και βοηθά τους μαθητές να μετατρέψουν μια δύσκολη συγκυρία σε μια κατάσταση αμοιβαίας ωρίμανσης και κατανόησης για τους διαφωνούντες.
Ένα πρόγραμμα σχολικής διαμεσολάβησης μεταξύ συνομήλικων προάγει την κριτική σκέψη και δημιουργεί δεξιότητες λήψης αποφάσεων, αναπτύσσει υγιή πρότυπα μέσα στα πλαίσια της σχολικής κοινότητας και στηρίζει την αυτοδιάθεση του μαθητή αντί να απομακρύνει τους μαθητές από το σχολικό περιβάλλον/ σχολική κοινότητα, το οποίο τυγχάνει να είναι η αντιμετώπιση με βάση τα παραδοσιακά τιμωρητικά συστήματα, όπως η αποβολή και η μόνιμη απομάκρυνση από το σχολείο.
Θέτοντας σε εφαρμογή ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα σχολικής διαμεσολάβησης μεταξύ συνομηλίκων βοηθάμε τα σχολεία να αποκτήσουν ένα ασφαλές και γεμάτο σεβασμό εκπαιδευτικό περιβάλλον, με μαθητές οι οποίοι ασχολούνται ενεργά με τον μετασχηματισμό του σχολικού περιβάλλοντος με το να γίνονται οι ίδιοι παράγοντες αλλαγής.
Τελικά, οι σχολικοί διαμεσολαβητές μπορούν να γίνουν μοντέλα αποκατάστασης της ειρήνης, όπου κι αν βρεθούν, βοηθώντας να γίνουν τα σπίτια και οι οικογένειές τους καλύτερες.