Μία από τις κεντρικές διαστάσεις των προγραµµάτων σπουδών του 2011 για τη διδασκαλία της νεοελληνικής γλώσσας στην πρωτοβάθµια και τη δευτεροβάθµια εκπαίδευση είναι ο κριτικός γραµµατισµός, με την έννοια της καλλιέργειας της κριτικής ανάλυσης του λόγου από τους μαθητές. H ύπαρξη πλέον μιας τεράστιας ποικιλίας μορφών κειμένων και γλωσσών επιτάσσει την προσέγγιση και την κατανόηση της γλώσσας όχι μόνο στο επίπεδο του λόγου και της μορφοσυντακτικής και γραμματικής του εξομάλυνσης αλλά και την καλλιέργεια των επικοινωνιακών και κοινωνικών δεξιοτήτων ώστε να είναι σε θέση οι μαθητές ως μελλοντικοί πολίτες να συνδιαμορφώνουν κριτικά το πολιτικό, κοινωνικό και πολιτισμικό γίγνεσθαι. Το μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας συνεπώς στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση αποτελεί ουσιαστικά το προπύργιο και το θεμέλιο για τη μετέπειτα εξέλιξη παιδιού – εφήβου ως ολοκληρωμένο και ενεργό μέλος της κοινωνίας.
Θεματικές Ενότητες Επιμόρφωσης
Θεματική 1: Αναλυτικά Προγράμματα Σπουδών της Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης
Σκοπός της ενότητας είναι να προσεγγιστούν κριτικά και να μελετηθούν τα Αναλυτικά Προγράμματα Σπουδών της Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης τόσο σε γυμνασιακό όσο και σε λυκειακό επίπεδο. Ειδικότερα, με το Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγραμμάτων Σπουδών (Δ.Ε.Π.Π.Σ) και τα συνακόλουθα Αναλυτικά Προγράμματα Σπουδών (Α.Π.Σ) που εισηγείται το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο επιχειρείται μια κάθετη κατανομή της διδακτέας ύλης και οριζόντια διασύνδεση των μαθημάτων μέσα από θεμελιακές έννοιες με απώτερο σκοπό την διαφοροποίηση θέασης των στόχων, της μεθοδολογίας και της διδακτικής πράξης.
Θεματική 2: Bασικές αρχές μεθοδολογίας και σχεδιασμού της διδασκαλίας
Η διδασκαλία δεν έχει μονοδιάστατο χαρακτήρα αλλά προσδιορίζεται από μια σειρά παραγόντων που συνθέτουν την ουσία της και αναλύονται στο παιδαγωγικό κλίμα, στο περιεχόμενο, στις αρχές, στους στόχους, στις διδακτικές μεθόδους, στην πορεία της διδασκαλίας, τις τεχνικές και στην αξιολόγηση των μαθητών και της μάθησης.
Θεματική 3: Μελέτη σχολικών εγχειριδίων του μαθήματος στο Γυμνάσιο και στο Λύκειο
Στο πλαίσιο του εκσυγχρονισμού του εκπαιδευτικού συστήματος χρειάζεται να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στη συνεχή αναβάθμιση των στόχων, του περιεχομένου, της μαθησιακής διαδικασίας και της αποτελεσματικότητας της διδασκαλίας της Νέας Ελληνικής Γλώσσας. Άμεση απόρροια αυτού είναι η κατάκτηση της Νέας Ελληνικής Γλώσσας και η ικανοποιητική χρήση της σε διάφορα περιβάλλοντα και καταστάσεις επικοινωνίας.
Θεματική 4: Η μέθοδος project
Θεωρητική προσέγγιση της ως προς τη νεοελληνική γλώσσα ως διδακτικό αντικείμενο. Το project αποτελεί στην ουσία έναν τρόπο έρευνας και συνιστά ένα σχέδιο εργασίας. Σημαντικό ρόλο στη μεθοδολογία του διαδραματίζουν οι ανάγκες, οι προδιαθέσεις και τα ενδιαφέροντα των συμμετεχόντων, γι αυτό και η αξιοποίηση της προωθεί την αυτενέργεια, τη δημιουργικότητα και την ανάληψη πρωτοβουλιών. Η εφαρµογή της µεθόδου απαιτεί αναδιοργάνωση των Αναλυτικών Προγραµµάτων, αναδιαµόρφωση του ωραρίου µε το οποίο λειτουργεί το σχολείο και κυρίως αλλαγή νοοτροπίας των δασκάλων. Μελέτη σύνδεσης της μεθόδου με τη χρήση νέων τεχνολογιών στη σχολική τάξη.
Θεματική 5: Προτάσεις για τη διδακτική προσέγγιση του μαθήματος
Στα πλαίσια ειδικότερα του μαθήματος της Νέας Ελληνικής γλώσσας θα παρουσιαστούν ενδεικτικά σχέδια διδασκαλίας ενοτήτων όλων των σχολικών τάξεων, θα πειραματιστούν οι συμμετέχοντες με την κατάρτιση ατομικών ή ομαδικών σχεδίων επί χάρτου και την κατασκευή κριτηρίων αξιολόγησης των μαθητών.