Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια διαρκώς αυξανόμενη τάση φυγής υψηλά καταρτισμένων επιστημόνων προς το εξωτερικό. Το φαινόμενο αυτό συχνα ορίζεται ως brain drain μάλιστα λόγω της ακαδημαϊκής και επαγγελματικής επάρκειας των εν δυνάμει ‘’μεταναστών΄΄
Ωστόσο η φυγή-αναζήτηση των εξειδικευμένων αυτών στελεχών συχνά γίνεται με τυφλή αναζήτηση δίχως να αποδίδει τα αναμενόμενα αποτελέσματα αλλά και τις περισσότερες φορές να συνδυάζεται με μια απασχολησιμότητα χαμηλότερων προσδοκιών που και δεν αξιοποιεί τόσο τα προσόντα των ατόμων όσο και τις επιδιώξεις τους.
Μια πολύ αξιόλογη δυνατότητα η οποία αγνοείται από πλήθος δυνητικά ενδιαφερομένων είναι η καριέρα σε φορείς-όργανα της Ε.Ε. η οποία αποτελεί μια πολλά υποσχόμενη δυνητική σταδιοδρομία. Ακολούθως παρατίθενται ορισμένα στοιχεία από τον επίσημο δικτυακό τόπο eucareers προκειμένου να σχηματίσει ο κάθε ενδιαφερόμενος μια πλήρη εικόνα για τη δυνατότητα αυτή.Αξίζει να σημειωθεί μάλιστα πως οι προκηρύξεις θέσεων στα θεσμικά όργανα της Ε.Ε. είναι και συχνές αλλά και υψηλά αμειβόμενες.
Τα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης προσφέρουν διεθνή σταδιοδρομία σε ικανά και φιλόδοξα άτομα. Όταν προσλαμβάνεστε στα ευρωπαϊκά όργανα, ξεκινάτε μια μακροχρόνια σταδιοδρομία που θα μπορούσε να ικανοποιήσει όλες τις προσδοκίες σας. Ένας πτυχιούχος ή τελειόφοιτος φοιτητής μπορεί να υποβάλει αίτηση για θέσεις εργασίας εισαγωγικού βαθμού σε διάφορους τομείς. Σε τακτική βάση, προσλαμβάνονται πτυχιούχοι με προϋπηρεσία, διοικητικό προσωπικό και επαγγελματίες σε ευρύ φάσμα τομέων, καθώς και μεταφραστές και διερμηνείς.
Η απασχόληση στα όργανα της ΕΕ δίνει την ευκαιρία να χρησιμοποιήσει κάποιος τις υψηλού επιπέδου αναλυτικές, οργανωτικές και επικοινωνιακές δεξιότητές σε ποικίλα περιβάλλοντα. Πρέπει να είστε πολύ αποτελεσματικοί και να έχετε τη βεβαιότητα ότι μπορείτε να αποδώσετε εργαζόμενοι μέσα σε μια πολυπολιτισμική ομάδα. Πρέπει επίσης να είστε πάντα πρόθυμοι να αποκτάτε νέες γνώσεις και δεξιότητες και να βελτιώνετε τις γλωσσικές σας ικανότητες. Για τις θέσεις πτυχιούχων, πρέπει παράλληλα να διαθέτετε ηγετικές ικανότητες και να μπορείτε να εμπνέετε τους συνεργάτες σας ώστε να παράγουν έργο.
Ανάλογα με τις δεξιότητες, την εμπειρία και το εργασιακό σας προφίλ, μπορείτε να εργαστείτε στη χάραξη πολιτικής, την εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ, τη διαχείριση σχεδίων, την ανάπτυξη επικοινωνιακών στρατηγικών, την παροχή νομικών συμβουλών, και σε πολλούς άλλους τομείς.
Όταν κάποιος εργάζεται στην ΕΕ αυτό σημαίνει ι ότι εργάζεται σε ένα από τα όργανα της ΕΕ, όπως το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, κ.λπ.
(Μπορείτε να δείτε κατάλογο όλων των οργάνων της ΕΕ και των δραστηριοτήτων τους στη διεύθυνση http://europa.eu/about-eu/institutions-bodies/index_en.htm.) Τα περισσότερα όργανα της ΕΕ έχουν την έδρα τους στις Βρυξέλλες ή στο Λουξεμβούργο, όπου θα ζείτε και θα εργάζεστε σε ένα διεθνές περιβάλλον.
Σημαντικό στοιχείο είναι πως παράλληλα με την παροχή υποστήριξης και βοήθειας στους νέους υπαλλήλους κατά την μετακίνησή τους στη νέα τους θέση, τα ευρωπαϊκά όργανα προσφέρουν επίσης ένα συνολικό πακέτο παροχών, που περιλαμβάνει σύνταξη, ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και έναν ελκυστικό αρχικό μισθό. Ανάλογα με την προσωπική κατάσταση, ο υπάλληλος δικαιούται επιδόματα εκπατρισμού, εξαρτώμενων τέκνων ή ταξιδίων.
Η επιλογή του προσωπικού γίνεται μέσω της E.P.S.O. η οποία επιλέγει προσωπικό για τα ακόλουθα όργανα:
- την Ευρωπαϊκή Επιτροπή που έχει την έδρα της στις Βρυξέλλες και το Λουξεμβούργο καθώς και γραφεία σε κάθε χώρα της ΕΕ.
- το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (Βρυξέλλες, Λουξεμβούργο και Στρασβούργο)
- το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Βρυξέλλες)
- το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Λουξεμβούργο)
- το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο (Λουξεμβούργο)
- την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή (Βρυξέλλες)
- την Επιτροπή των Περιφερειών (Βρυξέλλες)
- τον Ευρωπαίο Διαμεσολαβητή (Στρασβούργο)
- τον Ευρωπαίο Επόπτη Προστασίας Δεδομένων (Βρυξέλλες)
- την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης που έχει την έδρα της στις Βρυξέλλες και γραφεία σε όλον τον κόσμο.
Όργανα με δικές τους διαδικασίες επιλογής
• Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα
• Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων
• Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων
Οι οργανισμοί και αποκεντρωμένοι φορείς της ΕΕ προσφέρουν ποικίλες δυνατότητες απασχόλησης, ιδίως για άτομα με εξειδίκευση σε έναν τομέα. Μπορεί να υπάρχουν δυνατότητες προσλήψεων και όταν δεν υπάρχει σχετικός διαγωνισμός σε εξέλιξη.
Ορισμένοι οργανισμοί προσλαμβάνουν συμβασιούχους από τον εφεδρικό κατάλογο επιτυχόντων της EPSO (τη βάση δεδομένων CAST).
Τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα έχουν γραφεία σε όλο τον κόσμο, αλλά, όταν προσλαμβάνεστε για πρώτη φορά, το πιθανότερο είναι ότι θα τοποθετηθείτε στις Βρυξέλλες ή στο Λουξεμβούργο.
Ένα ακόμη σημαντικό στοιχείο που πρέπει να γνωρίζει ο κάθε ενδιαφερόμενος είναι πως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, παρόλο που έχει την έδρα της στις Βρυξέλλες και το Λουξεμβούργο, διαθέτει γραφεία σε κάθε χώρα της ΕΕ. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο διαθέτει επίσης Γραφείο Πληροφοριών σε κάθε χώρα της ΕΕ, ενώ η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης διαθέτει αντιπροσωπείες σε όλον τον κόσμο. Η ΕΕ έχει επίσης διάφορους οργανισμούς και αποκεντρωμένους φορείς σε διάφορες χώρες.
Μόλις σας προσφερθεί θέση εργασίας, τα Γραφεία Υποδοχής στις Βρυξέλλες και στο Λουξεμβούργο θα σας βοηθήσουν σε διάφορα πρακτικά ζητήματα όσον αφορά την εγκατάστασή σας. Συγκεκριμένα, μπορούν να σας βοηθήσουν να βρείτε κατάλυμα (καθώς και να ελέγξουν τη νομιμότητα της σχετικής σύμβασης μίσθωσης). Τόσο στις Βρυξέλλες όσο και στο Λουξεμβούργο υπάρχουν εξαιρετικά εθνικά, ευρωπαϊκά και διεθνή σχολεία.
Αναφορικά με τις κατηγορίες υπαλλήλων αυτές είναι οι ακόλουθες:
• Μόνιμοι υπάλληλοι
• Συμβασιούχοι
• Έκτακτοι υπάλληλοι (μη μόνιμο προσωπικό)
• Προσωρινοί υπάλληλοι
• Ασκούμενοι
• Αποσπασμένοι εθνικοί εμπειρογνώμονες (AEE)
Οι μόνιμοι υπάλληλοι αποτελούν τη δημόσια διοίκηση της Ένωσης και διακρίνονται σε δύο κατηγορίες: διοικητικούς υπαλλήλους (AD) και βοηθούς (AST).
Οι διοικητικοί υπάλληλοι είναι υπεύθυνοι κυρίως για τη χάραξη πολιτικών, την εφαρμογή της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, την ανάλυση στοιχείων και τη συμβουλευτική υποστήριξη. Ένας διοικητικός υπάλληλος μπορεί να έχει τα εξής καθήκοντα: να παίζει σημαντικό ρόλο στη νομοθετική και δημοσιονομική διαδικασία της Ένωσης, να συντονίζει τις οικονομικές ή άλλες πολιτικές των χωρών μελών, να συμμετέχει σε εμπορικές διαπραγματεύσεις με χώρες μη μέλη ή ακόμα να εκπροσωπεί τα ευρωπαϊκά όργανα στα διεθνή φόρουμ. Μπορεί επίσης να επιθεωρεί τον αλιευτικό στόλο των χωρών μελών, να καταρτίζει ή να διαχειρίζεται ειδικά επιστημονικά προγράμματα έρευνας ή να συντάσσει αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου και του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή.
Οι βοηθοί ασκούν κατά κανόνα βοηθητικά καθήκοντα (γραμματεία, διοικητικά καθήκοντα, δημοσιονομικά καθήκοντα, επικοινωνία, χάραξη και υλοποίηση πολιτικής κ.λπ.). Ο ρόλος τους είναι σημαντικός στην εσωτερική διαχείριση των οργάνων, κυρίως δε στον δημοσιονομικό και οικονομικό τομέα, στη διαχείριση θεμάτων προσωπικού, την πληροφορική και τη διαχείριση εγγράφων.
Οι συμβασιούχοι (CAST) προσλαμβάνονται για να ασκούν καθήκοντα χειρωνακτικού χαρακτήρα ή βοηθητικές διοικητικές υπηρεσίες, ή ακόμα για την κάλυψη των αναγκών σε ειδικούς τομείς όπου ο αριθμός εξειδικευμένων υπαλλήλων δεν επαρκεί. Οι συμβασιούχοι απασχολούνται για ένα περιορισμένο χρονικό διάστημα, το οποίο συνήθως ξεκινά με μια αρχική σύμβαση 6-12 μηνών, αναλόγως του είδους της απασχόλησης.
Θέσεις συμβασιούχων υπάρχουν για μεγάλη ποικιλία καθηκόντων, τα οποία προϋποθέτουν διάφορα επίπεδα επαγγελματικών προσόντων.
Οι θέσεις αυτές υπάγονται σε τέσσερις ομάδες καθηκόντων:
1. καθήκοντα χειρωνακτικού χαρακτήρα και υπηρεσίες διοικητικής υποστήριξης
2. εργασίες γραφείου ή γραμματείας, καθήκοντα διαχείρισης γραφείου και άλλα παρεμφερή καθήκοντα
3. εκτελεστικά καθήκοντα, καθήκοντα σύνταξης κειμένων, λογιστικά καθήκοντα και άλλα παρεμφερή καθήκοντα τεχνικού χαρακτήρα
4. διοικητικά, συμβουλευτικά, γλωσσικά και άλλα παρεμφερή καθήκοντα τεχνικού χαρακτήρα.
Οι έκτακτοι υπάλληλοι προσλαμβάνονται για να ασκούν καθήκοντα υψηλής εξειδίκευσης ή καθήκοντα προσωρινού χαρακτήρα για χρονικό διάστημα το πολύ έξι ετών. Ορισμένα όργανα απασχολούν επίσης τοπικό προσωπικό σε πολύ βραχυπρόθεσμη και προσωρινή βάση (το πολύ για 6 μήνες), μέσω εταιρειών υπεκμίσθωσης εργαζομένων.
Κάθε χρόνο περισσότεροι από 1.200 νέοι έχουν την ευκαιρία να βελτιώσουν τις επαγγελματικές τους δεξιότητες, να αναπτύξουν τις ικανότητές τους και να μάθουν περισσότερα για την Ένωση χάρη στα προγράμματα πρακτικής άσκησης. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, η Επιτροπή, το Δικαστήριο, η Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή, η Επιτροπή των Περιφερειών και ο Ευρωπαίος Διαμεσολαβητής διοργανώνουν περιόδους άσκησης διάρκειας 3-5 μηνών για νέους αποφοίτους πανεπιστημίων. Οι ασκούμενοι οφείλουν να έχουν ολοκληρώσει τον πρώτο κύκλο των πανεπιστημιακών τους σπουδών και εκτελούν καθήκοντα ανάλογα με τα καθήκοντα κατώτερων υπαλλήλων της κατηγορίας AD.
Οι αποσπασμένοι εθνικοί εμπειρογνώμονες (ΑΕΕ) είναι υπάλληλοι εθνικών υπηρεσιών ή διεθνών οργανισμών οι οποίοι εργάζονται προσωρινά σε ένα ευρωπαϊκό όργανο. Προσφέρουν στο όργανο αυτό την εμπειρία τους σε θέματα που κατέχουν και, κατά την επιστροφή τους, μεταφέρουν στην υπηρεσία τους τις γνώσεις που αποκόμισαν κατά την περίοδο απόσπασής τους σχετικά με τις κοινοτικές πολιτικές και διαδικασίες.
Επιμέλεια άρθρου: Κότιος Κωνσταντίνος
υπ. Διδάκτωρ Α.Π.Θ., σύμβουλος Σταδιοδρομίας Employ - www.e-employ.gr