Υπέρ: Η εσπεράντο δεν τα έχει πάει και τόσο καλά - Του Maury Peiperl, IMD
Γενικά οι πολυεθνικές εταιρείες και το διεθνές εμπόριο είναι αδιαχώριστα συνυφασμένα με την ανάγκη των ανθρώπων για ανά τον κόσμο επικοινωνία, τουλάχιστον σε βασικό προφορικό και γραπτό επίπεδο. Η μετάφραση και η πολύγλωσση επικοινωνία έχουν αναμφίβολα σημασία. Ωστόσο, αν δεν υπάρχει μια κοινή γλώσσα την οποία μπορούν να μιλήσουν όλοι όσοι δραστηριοποιούνται στις διεθνείς επιχειρήσεις, τότε αυτές γίνονται περίπλοκες και δυσκίνητες. Τόσο οι πολύγλωσσες εταιρείες όσο και εκείνες που χρησιμοποιούν οποιαδήποτε άλλη πλην της de facto παγκόσμιας γλώσσας, σε κάθε περίπτωση θα δυσκολεύονται να ανταγωνιστούν τις αγγλόφωνες πολυεθνικές, ενώ το κόστος των συναλλαγών τους θα είναι υψηλότερο.
Όσο και να το συζητάμε, τα αγγλικά έχουν ήδη καθιερωθεί ως η γλώσσα του παγκόσμιου εμπορίου και αυτό δεν πρόκειται να αλλάξει σύντομα. Η κατάσταση μπορεί να μην είναι ιδανική, ιδίως εάν τα αγγλικά δεν είναι το δυνατό σας σημείο. Προσωπικά είχα την εξαιρετική τύχη να γεννηθώ στο σωστό μέρος, αλλά όπως και να έχει η χρήση των αγγλικών είναι η καλύτερη επιλογή.
Η διεθνοποίηση των αγγλικών ήταν θέμα χρονικής συγκυρίας. Αυτή έτυχε να είναι η γλώσσα της παγκοσμίως κυρίαρχης οικονομίας όταν η παγκοσμιοποίηση έφτασε σε ένα κρίσιμο σημείο ανάπτυξης. Αυτό έχει ήδη γίνει και όπως φαίνεται λειτουργεί. Ακόμη κι αν υπήρχε μια καλύτερη λύση (η εσπεράντο δεν τα έχει πάει και τόσο καλά), σε αυτή τη φάση δεν θα μπορούσε να εφαρμοστεί με πρακτικό τρόπο χωρίς ένα παγκόσμιο πόλεμο ή μια νέα κυρίαρχη δύναμη. Από την πλευρά της η Κίνα ενδιαφέρεται πολύ περισσότερο να μάθουν αγγλικά εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπων παρά να προωθήσει τα μανδαρινικά ή τα καντονέζικα ως διεθνή γλώσσα.
Δεν είμαι λάτρης των αγγλικών για διεθνείς επιχειρήσεις. Μπορεί να κυριαρχούν στη Βόρεια Αμερική, αλλά δεν αντιπροσωπεύουν το σύνολο της Ευρώπης, πόσο μάλλον την Ασία. Ούτε μπορεί να ισχυριστεί κανείς ότι γεφυρώνουν διαφορετικούς πολιτισμούς (εκτός αν ανατρέξουμε στους Σάξονες και τους Γαλάτες).
Παρόλα αυτά, είναι μια σχετικά εύκολη γλώσσα, δεν έχει πολλούς τύπους και η προφορά λίγο-πολύ ακολουθεί τα γράμματα όπως διαβάζονται. Τα χαρακτηριστικά αυτά την καθιστούν κατάλληλη, αν όχι ιδανική, για το ρόλο που διαδραματίζει. Παρόλο που κατά καιρούς μπορεί να είναι τόσο επώδυνη για τους φυσικούς της ομιλητές όσο και δύσκολη για όσους έχουν άλλη μητρική γλώσσα, η απλή διεθνής εκδοχή των αγγλικών –συνήθως– λειτουργεί. Δεν έχει αποστρόφους, έχει λίγα σημεία στίξης, εναλλακτικές ομόηχες ορθογραφίες, εξαιρετικά περιορισμένο λεξιλόγιο, το οποίο βέβαια συχνά χρησιμοποιείται εσφαλμένα (μια εκτενής συλλογή παραδειγμάτων βρίσκεται στην ηλεκτρονική διεύθυνση www.engrish.com), λίγο χρώμα και λίγο συναίσθημα. Είναι εύχρηστη γλώσσα και μπορεί να αρκείται στα ουσιώδη.
Έστω και ως ελάχιστος κοινός παρανομαστής, τα αγγλικά των διεθνών επιχειρήσεων αποτελούν ένα βήμα προς την κατεύθυνση της παγκόσμιας πολιτιστικής εξέλιξης, η οποία τις τελευταίες δεκαετίες συντελείται με αυξανόμενους ρυθμούς, μαζί με τις διασυνοριακές ροές αγαθών, χρημάτων και πληροφοριών. Για το σύνολο σχεδόν των παγκόσμιων επιχειρήσεων, ανεξαρτήτως πού έχουν την έδρα τους –ακόμη και για τους τουρίστες, τα αγγλικά είναι η γλώσσα της διεθνούς επαφής. Μπορεί να μην είναι ο πιο κομψός τρόπος σύγκλισης του επιχειρηματικού κόσμου, είναι όμως μια αρχή.
Κατά: Non, Nee, Nej, Nein! - Του Karsten Jonsen, IMD
Οι άνθρωποι και οι εταιρείες που δεν έχουν για μητρική τους γλώσσα τα αγγλικά δεν πρέπει να υποταχθούν γλωσσικά. Αξίζει να αγωνιστούμε για να διατηρήσουμε τη γλωσσική ποικιλομορφία.
Η επιλογή των αγγλικών ως κοινής γλώσσας του κόσμου των επιχειρήσεων είναι εύλογη. Όπως τα περισσότερα δόγματα που προάγουν την ομοιογένεια, η πολιτιστική νοοτροπία μία εταιρεία-ένας λαός-μία γλώσσα-για-όλους φαίνεται απλή υπόθεση. Σύμφωνα με την οικονομικά προσανατολισμένη σύγχρονη συλλογιστική, αυτό θα συμβαίνει όλο και περισσότερο στις πολυεθνικές εταιρείες. Μια κοινή γλώσσα διευκολύνει τις διεργασίες της κοινωνικής προσαρμογής, την επικοινωνία και τη συγκρότηση σε ομάδες. Η θεωρία της κοινωνικής ταυτότητας υποστηρίζει ότι οι γλωσσικοί φραγμοί έχουν πολλές ανεπιθύμητες συνέπειες. Εκτός αυτού, οι εναλλακτικές λύσεις στη μία και μόνο γλώσσα είναι δαπανηρές και περίπλοκες.
Επομένως το ζήτημα είναι απλό, σωστά; Στην πραγματικότητα δεν είναι ακριβώς έτσι τα πράγματα. Πριν καταλήξουμε σε σαρωτικά συμπεράσματα για την παντοδυναμία των αγγλικών ως lingua franca, πρέπει να αναλογιστούμε μερικά αναπόφευκτα μειονεκτήματα.
1. Το καθεστώς των αγγλικών ως de facto lingua των επιχειρήσεων. Η «επιλογή» αυτή καθορίστηκε ιστορικά από την αποικιακή, οικονομική και τεχνολογική ισχύ των αγγλόφωνων χωρών κατά τους τελευταίους αιώνες. Η κυριαρχία της γλώσσας ενισχύεται ακόμη περισσότερο από την πληροφορική και το διαδίκτυο, ενώ παράλληλα εξαπλώνεται και μέσω του κινηματογράφου, της τηλεόρασης και της μουσικής. Κατά συνέπεια, οι άλλες γλώσσες εξαφανίζονται γρηγορότερα από ποτέ. Η διατήρηση των γλωσσών είναι πολύ σημαντική για τη διασφάλιση της πολιτισμικής πολυμορφίας.
2. Η κοινή γλώσσα δημιουργεί την ψευδαίσθηση ότι οι άνθρωποι επικοινωνούν αποτελεσματικά, με κοινά αντιληπτό συγκείμενο και ταυτόσημες ερμηνείες, ενώ κάτι τέτοιο δεν ισχύει απαραίτητα. Οι ίδιες λέξεις μπορεί να σημαίνουν κάτι εντελώς διαφορετικό αν ειπωθούν σε άλλους τόπους, ενώ οι τοπικές ή οι πολύ έντονες προφορές μπορούν να δημιουργήσουν μεγαλύτερο πρόβλημα απ’ όσο φανταζόμαστε. Αναλόγως του ποιος μιλάει σε ποιον, δεν πρόκειται πάντα για κοινή γλώσσα.
3. Η τυποποίηση καταστέλλει την εθνική, περιφερειακή ή εθνοτική ταυτότητα που υποστηρίζουν οι μη κυρίαρχες γλώσσες. Σκεφτείτε την περίπτωση του Ναπολέοντα, του Φράνκο, ή ενδεχομένως ακόμη και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στο μέλλον. Σήμερα οι φυσικοί ομιλητές της αγγλικής γλώσσας βρίσκονται αυτόματα σε μια θέση ισχύος, μια ιεραρχία βασιζόμενη στη γλώσσα, με τους μη φυσικούς ομιλητές των αγγλικών να αισθάνονται αποκλεισμένοι και απαξιωμένοι. Σε ορισμένες εταιρείες, οι ιδέες που δεν εκφράζονται σε αγγλικά επιπέδου proficiency αγνοούνται ή αποτελούν αντικείμενο χλεύης.
4. Οι γλώσσες είναι κώδικες που ενεργοποιούν διαφορετικά όσο και σημαντικά πλαίσια, ανάλογα με τον συγκεκριμένο πολιτισμό. Αυτό σημαίνει ότι οι διαφορετικοί τρόποι σκέψης που απορρέουν από τις διαφορετικές γλώσσες δεν θα έχουν θέση σε μια “one size” κουλτούρα και οι εταιρείες θα στερηθούν το εύρος των ιδεών και των προοπτικών που θα μπορούσαν να έχουν.
Τα οφέλη που θεωρούμε ότι θα αποφέρει μια οποιαδήποτε κοινή γλώσσα στις πολυεθνικές εταιρείες έχουν το τίμημά τους. Μπορεί βραχυπρόθεσμα η λύση αυτή να είναι αποτελεσματική και οικονομικά συμφέρουσα, όμως εν καιρώ θα μας κάνει φτωχότερους. Είναι χρέος μας να διατηρήσουμε και να διαφυλάξουμε τη γλωσσική πολυμορφία και να αντισταθούμε στη μόνιμη χρήση μιας κοινής γλώσσας.
Οι γνώμες και τα συμπεράσματα που εκφράζονται στο DebateRoom δεν αντιπροσωπεύουν απαραίτητα τις απόψεις του BloombergBusinessWeek, του BusinessWeek.com, ή του BloombergLP.
Πηγή: Capital.gr