Συναισθηματικές δυσκολίες και προβλήματα συμπεριφοράς στο σχολείο: Εκπαιδευτικές παρεμβάσεις

Η Δρ Καλλιόπη Εμμανουηλίδου είναι πτυχιούχος Ψυχολογίας από το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Συνέχισε τις σπουδές της στη Μεγάλη Βρετανία και απέκτησε μεταπτυχιακά επιπέδου master στην Εκπαιδευτική Ψυχολογία (MEd Psychology of Education), στη Συμβουλευτική στην Εκπαίδευση (MEd Counselling in Education) από το πανεπιστήμιο του Bristol και στην Εκπαιδευτική Έρευνα από το Πανεπιστήμιο του Exeter (MSc in Educational Research). Στο Πανεπιστήμιο του Exeter ολοκλήρωσε με κρατική υποτροφία τη διδακτορική της διατριβή (PhD in Education), με θέμα τη χαρισματικότητα, τα είδη νοημοσύνης και τα ψυχοκοινωνικά χαρακτηριστικά των χαρισματικών παιδιών. Παράλληλα εργάστηκε ως ερευνήτρια σε πανεπιστημιακά προγράμματα και ως διδάσκουσα σε μαθήματα ερευνητικής μεθοδολογίας και εκπαίδευσης των χαρισματικών παιδιών. Παρακολούθησε επιμορφώσεις συμβουλευτικής και ψυχολογίας (συμβουλευτική παιδιών, εξαρτήσεις, θεραπεία μέσω τέχνης, διαχείριση άγχους, ομαδική θεραπεία, κτλ.) και απέκτησε δύο Certificates Συμβουλευτικής, και Συμβουλευτικής για διαταραχές πρόσληψης τροφής από το Iron Mill Institute. Στην Ελλάδα έχει εργαστεί ως επιμορφώτρια εκπαιδευτικών στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, ως καθηγήτρια κοινωνικής εκπαίδευσης σε Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας, ως καθηγήτρια ψυχολογίας στα ΚΕΜΕ New York College, Akmi Metropolitan College, North College και City College, ως διδάσκουσα στην ΑΣΠΑΙΤΕ Θεσσαλονίκης (προγράμματα ΕΠΠΑΙΚ και ΠΕΣΥΠ) και ως ειδική επιστήμων - διδάσκουσα (Π.Δ.407/80) στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης και στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Παράλληλα δραστηριοποιείται συνεδριακά, με μεγάλο εύρος εισηγήσεων σε πανελλήνια, βρετανικά, ευρωπαϊκά και διεθνή συνέδρια. Τηρεί γραφείο ψυχολόγου στη Θέρμη της Θεσσαλονίκης και ασχολείται ιδιωτικά ως επιμορφώτρια, μεταφράστρια και συγγραφέας. Έχουν εκδοθεί τα βιβλία της «Ψυχολογία της Διατροφής», «Γυρίζω σελίδα στο άγχος», «Γυρίζω σελίδα στη διατροφή», «Γυρίζω σελίδα στη χαμηλή αυτοεκτίμηση», «Το ξωτικό που ήθελε να ψηλώσει», «Κάθε μέρα γονείς», «Ξαναστέκομαι στα πόδια μου» από τις εκδόσεις Μεταίχμιο. Επίσης έχει συντάξει πρόγραμμα μεικτής μεθοδολογίας αναγνώρισης και διαχείρισης της χαρισματικότητας, πρόγραμμα διατροφικής αγωγής και συναισθηματικής αγωγής για γονείς και εκπαιδευτικούς και είναι η επιστημονική υπεύθυνη του Τεστ (Αυτο)Αξιολόγησης Εκπαιδευτικού ΤΑΕ ΤΜ .

Το σεμινάριο απευθύνεται σε εκπαιδευτικούς όλων των βαθμίδων που ενδιαφέρονται να καταρτιστούν σχετικά με τον συναισθηματικό κόσμο των μαθητών τους και που επιθυμούν να ενημερωθούν για το πώς μπορεί ο εκπαιδευτικός να αντιμετωπίσει στα πλαίσια του σχολείου τα προβλήματα συμπεριφοράς που προκύπτουν. Επιπρόσθετα η θεματολογία ενδιαφέρει και ειδικούς παιδαγωγούς, καθώς τα προβλήματα συμπεριφοράς και οι τρόποι αντιμετώπισης αφορούν και την ειδική αγωγή. Το θεωρητικό υλικό και η ψυχοπαιδαγωγική αντιμετώπιση που προτείνεται αφορούν και τους σπουδαστές ή επαγγελματίες ψυχικής υγείας, αλλά και τους γονείς που χρειάζονται κατάρτιση, προκειμένου να μάθουν περισσότερα για την παιδική και εφηβική συμπεριφορά καθώς και για επιστημονικά άρτιους τρόπους αντιμετώπισης προβλημάτων.

Αυτό το επιμορφωτικό σεμινάριο στοχεύει να προσφέρει θεωρητική κατάρτιση σχετικά με ένα εύρος από συναισθηματικές δυσκολίες και προβλήματα εσωτερικευμένης και εξωτερικευμένης έκφρασης των δυσκολιών αυτών. Θα γίνει περιγραφή των προβλημάτων που συναισθάνονται οι μαθητές σε κάθε βαθμίδα καθώς και θα παρουσιαστεί η αιτιολογία αυτών, με το σκεπτικό ότι η αντιμετώπισή τους χρειάζεται να στοχεύει στα βαθύτερα αίτιά τους. Ταυτόχρονα οι επιμορφούμενοι θα λάβουν μια σειρά από εργαλεία και τεχνικές αντιμετώπισης, τα οποία μπορούν να εφαρμόσουν στη δική τους εκπαιδευτική πράξη. Στόχος είναι να δοθεί ένας συνδυασμός θεωρητικής και πρακτικής προσέγγισης του φαινομένου, καθώς και η ευκαιρία απάντησης πιο συγκεκριμένων ερωτημάτων των συμμετεχόντων.

Τα συναισθηματικά προβλήματα των μαθητών είναι συχνά μη προσβάσιμα από τους εκπαιδευτικούς. Σημαντικό είναι να τονιστεί ότι η επιμόρφωση δε στοχεύει να θέσει τους εκπαιδευτικούς σε ρόλο ειδικού που προβαίνει σε διαγνώσεις, αλλά να κατανοήσουν οι εκπαιδευτικοί ότι στο δικό τους ρόλο εμπίπτει η αναγνώριση ορισμένων χαρακτηριστικών συμπτωμάτων αλλά και η συνεργασία με ειδικούς επιστήμονες, ώστε η εκπαιδευτική αντιμετώπιση των προβλημάτων συμπεριφοράς να γίνει με διεπιστημονικό τρόπο που σέβεται την οριοθέτηση του επαγγέλματός τους.

Η παρούσα επιμόρφωση παρουσιάζει το θέμα των συναισθηματικών δυσκολιών των μαθητών σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, καθώς και των τρόπων με τους οποίους οι δυσκολίες αυτές εκδηλώνονται μέσα από διάφορες μορφές προβληματικής συμπεριφοράς. Ο επιμορφούμενος καταρτίζεται πάνω στο θέμα της παθολογίας και των ορίων που πρέπει να τίθενται ανάμεσα στο ποια συμπεριφορά είναι αποδεκτή στο σχολείο και πότε ο εκπαιδευτικός οφείλει να εκδηλώσει τον προβληματισμό και την ανησυχία του σχετικά με μια μαθητική συμπεριφορά. Περιγράφονται σε δύο ενότητες τα προβλήματα που εξωτερικεύονται (μέσα από έκδηλη, παρατηρήσιμη συμπεριφορά) και τα συναισθηματικά προβλήματα που εσωτερικεύονται και μπορεί να είναι πιο δύσκολα ανιχνεύσιμα, αλλά μπορεί να αποτελέσουν σημαντικό κίνδυνο για την ψυχική υγεία του μαθητή. Το σεμινάριο αυτό δίνει για κάθε πρόβλημα την γενική περιγραφή, τη βασική συμπτωματολογία και τα αίτια του κάθε προβλήματος. Ταυτόχρονα παρουσιάζονται διάφορες τεχνικές αντιμετώπισης και παρέμβασης στο χώρο του σχολείου, με έμφαση στην ενσυναίσθηση, την καλλιέργεια της συναισθηματικής ευφυίας και τη σωστή συνεργασία της οικογένειας με τους εκπαιδευτικούς και άλλους επιστήμονες που ενδέχεται να εμπλακούν στη σωστή διαχείριση των προβλημάτων συμπεριφοράς των μαθητών.

ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ

1η ΘΕΜΑΤΙΚΗ
Στην πρώτη ενότητα γίνεται προσδιορισμός της σχετικής ορολογίας, για να επισημανθούν ποιες καταστάσεις αποτελούν συνηθισμένα, αναμενόμενα και φυσιολογικά στοιχεία της νηπιακής, παιδικής και εφηβικής συμπεριφοράς. Γίνεται επισήμανση της έννοιας της συναισθηματικής φυσιολογικότητας και της μη αποκλίνουσας συμπεριφοράς και των αξόνων σύμφωνα με τους οποίους γίνεται διαχωρισμός ανάμεσα στο αποδεκτό και το παθολογικό. Αναφέρονται τα επίσημα διαγνωστικά εγχειρίδια και οι έννοιες της διάγνωσης, των συμπτωμάτων και της διαταραχής. Επίσης γίνεται μια εκτενής αναφορά στην οριοθέτηση του επαγγελματικού πλαισίου των εκπαιδευτικών και των επιστημόνων πρόνοιας και ψυχικής υγείας με τους οποίους χρειάζεται να υπάρχει ένα συνεργατικό πλαίσιο.

2η ΘΕΜΑΤΙΚΗ
Στην παρούσα ενότητα γίνεται μια παρουσίαση της ανάπτυξης των εξωτερικευμένων προβλημάτων συμπεριφοράς. Περιγράφονται τα πιο συνηθισμένα προβλήματα που εμφανίζονται στο σύγχρονο σχολείο ανά βαθμίδα, όπως για παράδειγμα η επιθετικότητα, ο εκφοβισμός, ο θυμός, η ανυπακοή, η διάσπαση της προσοχής και άλλα εμφανή και αναγνωρίσιμα προβλήματα. Επίσης γίνεται αναφορά σε άλλα συναισθηματικά προβλήματα που ενδέχεται να αποτελούν απόρροια άλλων καταστάσεων, κυρίως οικογενειακών, όπως είναι οι αντιδράσεις των παιδιών στο διαζύγιο των γονιών τους, σε αλλαγές των συνθηκών της ζωής τους ή σε κάποιας μορφής απώλεια.

3η ΘΕΜΑΤΙΚΗ
Στην παρούσα ενότητα περιγράφονται τα εσωτερικευμένα προβλήματα συμπεριφοράς. Δίνεται έμφαση στις αγχώδεις διαταραχές και διερευνώνται τα αίτια αυτών. Επίσης περιγράφεται η συμπτωματολογία της παιδικής και εφηβικής κατάθλιψης. Στη συνέχεια περιγράφονται οι λεγόμενες διαταραχές πρόσληψης τροφής, που με τις αυξανόμενες διαστάσεις τους αρχίζουν να αποτελούν από τα κυριότερα προβλήματα ψυχικής υγείας εφήβων αλλά και παιδιών πλέον. Γίνεται ανάλυση και των προβλημάτων εξάρτησης από ουσίες αλλά και από το διαδίκτυο και τα βιντεοπαιχνίδια, λόγω των μεγάλων διαστάσεων που έχουν λάβει. Περιγράφονται οι κίνδυνοι της εσωτερίκευσης των συναισθηματικών προβλημάτων και υπογραμμίζεται ο ρόλος των εκπαιδευτικών και της συνεργασίας με τους γονείς των μαθητών.

4η ΘΕΜΑΤΙΚΗ
Στη συνέχεια γίνεται μια εκτενής ανάλυση των τρόπων αντιμετώπισης των συναισθηματικών δυσκολιών και των προβλημάτων συμπεριφοράς. Δίνεται έμφαση στο συμπεριφοριστικό μοντέλο, αναλύεται η κριτική αυτού και προτείνεται ένα διεπιστημονικό αλλά και διαθεωρητικό μοντέλο μαθητοκεντρικής φύσης, βασισμένο στην έννοια της ενσυναίσθησης και στη συνεργατική τάση μεταξύ σχολείου και οικογένειας. Παρουσιάζονται διάφορες τεχνικές από ένα εύρος θεωρητικών μοντέλων και πολλά παραδείγματα για τους τρόπους με τους οποίους μπορεί ένας εκπαιδευτικός να διαχειριστεί τα προβλήματα των μαθητών του.

5η ΘΕΜΑΤΙΚΗ
Παρουσιάζονται μελέτες περίπτωσης και περιστατικά στα οποία εκπαιδευτικοί επισήμαναν διάφορες δυσκολίες στη συμπεριφορά και τον συναισθηματικό κόσμο των μαθητών τους και που με διεπιστημονική προσέγγιση και υγιή συνεργασία μεταξύ οικογένειας, σχολείου και άλλων ειδικών τα παιδιά μπόρεσαν να αντιμετωπίσουν τις δυσκολίες τους και να ενταχθούν ομαλότερα στο σχολικό περιβάλλον.

- Δεν ισχύουν εκπτώσεις για φοιτητές και ανέργους

Παροχές
Στους συμμετέχοντες παρέχεται βεβαίωση παρακολούθησης από το πιστοποιημένο από το Υπουργείο Παιδείας Κέντρο Δια Βιου Μάθησης της Employ
Εξειδικευμένο επιστημονικό υλικό σε ψηφιακή μορφή